Айнұр Талас ауданының Ойық ауылында дүниеге келген. Қазіргі таңда Тараз қаласында тұратын кәсіпкер жолдасымен бірге 3 бала тәрбиелеп отыр.

– Бала күтімімен үйде отырғанда моншақтан бұйымдар жасап, сатып көруге ниет еттім. Сөйтіп жұмыстарымды әлеуметтік желідегі парақшаларыма салғанда оқырмандарым еңбегімді жоғары бағалап, тапсырыс бере бастады, – дейді Айнұр.

Кәсіпкердің айтуынша, сатып алушылар моншақтан тоқылған сөмкелердің сәндік бұйым ғана емес, артында үлкен еңбек жатқан қолөнер екенін жақсы түсінеді. Айнұрдың өзі үшін де бұл кәсіп ақша табудың жолы ғана емес, жүрегіне жақын сүйікті ісі.

– Алғашқы бұйымдарымды 3-4 күнде тоқып бітіретінмін. Кейінірек қолым үйрене бастаған соң 1-2 күн ішінде аяқтайтын болдым. Бірден сөмке, себет емес, тоқуға оңайырақ болатын қоян, аю, түлкі, күшік кейпіндегі ойыншықтардан бастадым. Ең алғашқы тапсырысымды үйде отырып әлеуметтік желі арқылы қабылдадым. Тапсырысты қабылдарда бойымды қорқыныш биледі. «Тапсырыс берушінің көңілінен шықпай қалса қайтемін? Теріс пікір қалдырмай ма?» деген сынды ойлар маза бермеді. Бірақ, алғашқы тапсырысым иесінің қолына тигенде алғысын білдіріп, рақметін атйқанда төбем көкке жеткендей болдым. Осылайша кейін моншақ сөмкелерге, ойыншықтарға тапсырыстар көптеп түсе бастады, – дейді Айнұр Кеңесқызы.

Айнұр моншақтарды арнайы Алматы қаласынан алдырады екен. Кәсіпкер бүгінде моншақтан жасалатын сөмке, ойыншық, әшекейлерге сұраныс артқанын, әсіресе мейрам кезінде тапсырыстардың көбейе түсетінін айтады.

– Моншақтың өзінен түрлі бұйымдар жасаймын. Әшекейлерден бастап, сәндік аксессуарларға дейін бәрін өз қолыммен тоқып шығамын. Сонымен қатар қазіргі таңда ерекше сәнге айналған «оргстеклодан» тойбастарлар жасаумен де айналысамын. Бұдан бөлек, аксессуар ретінде пайдаланылатын кілқағарлар, үйге сән беріп тұратын сувенирлерді де тоқимын. Тоқылған бұйымдардың бағаларына келетін болсақ, жұмыстың күрделілігі мен көлеміне, дизайнына қарай бағаланады. Шамамен айтсам, 5 000 теңгеден басталып, 20 000 теңгеге дейін барады. Бір орташа бұйымға шамамен 500 грамм моншақ жұмсалады, ал жасалар заттың көлемі үлкен болса 1 келіге жуық моншақ қажет. Бұйымдар әрқилы тоқылады. Мысалы, фермуармен тоқылатын сөмкелерге шамамен екі күндей уақыт кетеді. Себебі бұл сөмкелер ішкі астарымен тоқылады. Сөмкенің ішіне кіретін астар матасын сыртқы өлшеміне сәйкес қиып аламын. Сосын сөмкенің ені мен биіктігін өлшеп, тігіс қосындысын қосып тігіс жүргіземін. Одан кейін матаны аударып, фермуарды үстінен ажыратпай тігіп, сыртынан көрінетін тігіс жүргіземін. Жұмыс аяқталып қалғанда сөмкені бос жерінен сыртқа қарай бұрып, астарды сыртқы бөлікке орналастырамыз. Моншақтан сөмке тоқу барысында ауыр болып кетпеуін де ескереміз. Егер сөмке ауыр болса немесе көп салмақ түссе, астарға жеңіл маталарды қолданамын. Әр бұйымды жасау кезінде үлкен ыждағаттылық пен сабырлылық керек. Бүгінде дүкенім бар, тапсырыстарды онлайн да, офлайн да қабылдай береміз. Көбінесе тапсырыстарды өзім жасаймын. Бірақ тапсырыс көп болған жағдайда отбасым да көмек қолын созады. Сүйікті ісімді табыс көзіне айналдыру арқылы Тараз қаласында өтетін түрлі көрмелерге де жиі қатысып тұрамын. Көрмелер жаңа идеялармен шеберлігімді әрі қарай дамытып, шыңдауға мүмкіндік береді, – Айнұр Кеңесқызы.

Айнұр бүгінде моншақты пайдалану арқылы бұйым тоқумен айналысып қана қоймай, үйде отырып моншақ тоқу кәсібімен айналысқысы келетін қыз-келіншектерге шеберлік сабақтарын оқытады. Қазіргі таңда Айнұрдың еңбекқорлығымен тынымсыз талпынысының арқасында шәкірттері үйде отырып табыс тауып отыр.

Моншақтан бұйым тоқушылар ұлттық мәдениетімізді және рухани байлығымызды жаңғыртуда. Олар дәстүрлі өнер мен қазіргі заманның дизайнерлік эстетикасын біріктіріп, ерекше бұйымдар жасап шығарады. Елімізде қолөнер саласы шарықтап дамып келе жатқанын Айнұр сынды еңбекқор азаматшаларға қарап байқауға болады.

Сымбат ҚУАНЫШ