Зерттеулер көрсеткендей, әлеуметтік желілерді шамадан тыс пайдалану жастар арасында стресс пен депрессияның көбеюіне алып келеді. Әлеуметтік желіде барлығы бақытты көрінеді, барлығы сәтті, әдемі, табысты. Ал шын өмірде олай емес. Адамдар өздерінің ең жақсы сәттерін ғана бөліседі, бірақ бұл көріністердің артында шынайы қиындықтар, көңілсіздік, жалғыздық жатқанын ешкім көрсетпейді.

Аты-жөнін атамауын өтінген бір оқырманымыз «әлеуметтік желіде отыра бергеннен депрессияға түстім» деп басынан өткен оқиғасын айтып, ағынан жарылды.

– Бәрі оп-оңай басталды. Бос уақытымда телефон шұқылайтынмын, кейін бар уақытымды соған арнай бастадым. «Instagram», «TikTok», «Twitter»... Әдемі өмірлер, жетістіктер, күлкілі видеолар, трендтер, мотивациялық сөздер. «Өмір тамаша! Тек қана еңбектену керек, тек қана позитив ойлау керек! Саған бәрі қолжетімді, тек тұр да істе!» ؘ– әлеуметтік желідегі әр пост, әр видео осылай айқай салады. Бірақ менің ішімдегі бос кеңістік күн сайын ұлғайып бара жатты. Бір күні желіден шықпай отырып, өзіме сырттан қарағандай болдым. Көздерім шаршаған, денем сұлық жатыр, уақыттың қалай өтіп кеткенін сезбеймін. Бар нәрсе – тек телефон. Біреулер жаңа көлік алып жатыр, біреулер шетелде демалып жүр, біреу бизнеспен айналысып, миллионер болып кеткен. Ал мен ше? Мен ештеңеге үлгермей жатқандай, менің өмірім мағынасыз секілді көрінді. Ішімнен сұрақтар қылтия бастады: «Менің өмірімнің мәні не? Неге мен бұлай тұра беремін? Неге мен олар сияқты емеспін?». Алғашында жай ғана жабырқау болатын. Кейін бұл сезім мені қыса бастады. Әр таң – азап, әр кеш – өкініш. Оянғаннан бастап телефонға үңілемін, өмірімнің өзгермегенін көріп тағы түңілемін. «Неге мен бақытсызбын?» деген сұрақ менің санамды жаулап алды. Күлкім азайды, энергиям сарқылды, адамдардан алыстай бастадым. Маған ештеңе керек емес еді. Достарым «Жүр, серуендеп қайтайық», «Кітап оқып көр», «Спортпен айналыс» деді. Бірақ олар менің жандүниемдегі түнекті көрмеді. Телефонды тастап, сыртқа шықсам да, айналам сұр, бос, мағынасыз болып көрінді. «Бұл уақытша ғой» деген өз-өзімді жұбатулар да көмектеспеді. Бір күні телефонды сындырып тастағым келді. Жоқ, тіпті әлеуметтік желідегі барлық аккаунттарымды өшіруге бел будым. Бірақ мен мұны жасамай тұрып ойланып қалдым: «Солай істесем, не өзгереді? Өмірім өзгеріп кете ме?». Бірден өзгермеді. Бірақ нәтижесі сезілді. Әлеуметтік желіні бір күн ашпадым. Сосын тағы бір күн. Тағы бір апта. Алғашқы күндері қолымды кесіп алғандай әсерде болдым. Бірақ кейін... мен тіршілік етіп жатқанымды сезіне бастадым. Көше тым-тырыс емес екен. Ағаштар жайқалып тұр. Адамдар күле алады екен. Мен олардың күлімсірегенін көруді сағыныппын. Сосын бір ақ парақты алдым да, оған бар ойымды жаза бастадым. Қарапайым ойлар, жоспарлар, арман-қиялдар. Қағаздан тіршіліктің исі сезілгендей болды. Мен өз ойымды шынайы өмірге шығара алдым. Мен интернеттен толықтай бас тартқан жоқпын. Бірақ күнімнің барлық бөлігін әлеуметтік желіге арнамаймын. Қазір маған әлеуметтік желілер тек құрал ғана. Мен өз өмірімді өзім сүруді үйрендім, – дейді әлеуметтік желінің арқасында әуре-сарсаңға түскен оқырманымыз.

Әлеуметтік желі мен шынайы өмірдің айырмашылығын түсіну өте маңызды. Әлеуметтік желі тек бір бөлігін көрсетеді, бірақ өмірдің байлығы мен күрделілігі әлдеқайда тереңде жатыр. Өмірдің мағынасы тек суреттер мен лайктарда емес, шынайы қарым-қатынастарда, эмоцияларда және өзара түсіністікте. Әлеуметтік желілерден тыс әлемде шынайы сәттер, нақты сезімдер және өмірдің нағыз бағасы бар.

Сымбат ҚУАНЫШ