Негізінде әр мамандықтың қызығы мен қиындыққа толы қыры бар, ол өз алдына бір бөлек әңгіме. Біздің айтпағымыз, қазіргі таңда күннен-күнге жаңа мамандық, заманауи әрі ерекше қызмет түрлері пайда болып жатқандығы. Оның көбісі біздің қоғамға бейтаныс. Сөз басында оның кейбірінің атауы құлаққа түрпідей тиетінін сөз етуіміздің сыры тереңде. Осы орайда «Амалын тауып, алты асайтынның керімен күнелтіп жүргендер арамызда жетіп артылатынын айтпасақ болмайды-ау» деген оймен қолымызға қалам алдық.

Дәрігер, заңгер, қаржыгер, мұғалім сынды сан ғасырдан бері келе жатқан мамандықтарды білмейтін адам жоқ. Олардың бірі адамның нақты тәнін, жанын емдесе, енді бірі санасын білім нәрімен сусындатады. Бірі заң тарапынан адалдыққа, әділеттілікке жетелесе, енді бірі қаржы мәселесін шешуге жол сілтейді. Ал қазіргі заман талабына сай жаңа сала пайда болса, оған қатысты ерекше қызмет ұсыну түрлері де тамыр жайып шыға келеді. Ондай мамандық иелері ақысын төлесең, саған құлдық ұрып қызмет етуге дайын. Мысалы, дүкеннен қажетіңізді тасып беру, барып кел, шауып келге жарайтын, үй жинап беру сынды қажеттіліктен бөлек, қазіргі таңда жан қажеттілігін өтеуге арналған қызмет түрлері де өркендеп келеді. Қызмет ұсынушының бірі бейтаныс адамның іштегі өкпе-реніш, қайғы-қасіретін тапжылмай тыңдауға дайын болса, енді бірі күйеу жолдас болып, көрікті келбеті арқылы той-жиында қасыңызда еріп жүре алады. Ақысын төлесеңіз болғаны, кез келген қызмет түрін тұтына аласыз. Заман ілгерілеп, көш алға жылжыған сайын қоғамда бұрын қажетсінбеген, мүлде адам баласы естіп-білмеген қызмет түрлеріне сұраныс артуда.

Адамнан айла артылмайды. Заман талабына сай бірі ақылын сатса, бірі психологиялық қолдауын ақыға айналдырып отыр. Енді бірі жаңа қызмет түрлерін ұсынса, бірі әлеуметтік желі арқылы табыс тауып жүр. Осы орайда желідегі «OLX»-ті ақтардық. Жұмыс іздеуші мен сан алуан қызмет ұсынушының басын бір арнаға тоғыстырған аталған платформадағы жарнамалардан көз сүрінеді. Соның бірі – «Бір сағаттық күйеу».

Желідегі жарнама бойынша «Бір сағаттық күйеу» қызмет түріне біз де хабарласып көрдік. Көрсетілген телефон нөмірін тергеннен кейін қызмет ұсынушымен тілдесіп, үйдегі электр нүктелері мен шкафтың бұзылған есігін жөндеп беруін өтіндік.

Өзін «Арман» деп таныстырған жігіт ағасы қойылған сұрақтардың бәріне тәптіштеп жауап берді. Ол: «Бұл кәсіптің түрі саудаға қатты ұқсайды. Кей күні шақырту көп болса, кейде аз. Мен көбіне адамдардың тұрмысына қарап, бағалаймын. Мәселен, ауқатты жандарды көргенде бағамды көтеріп айтамын. Ал тұрмысы төмен, жалғызбасты аналарға құнымды сәл төмендетемін. Оның үстіне жұмыстың ауыр-жеңілдігіне байланысты.

Қандай жағдай болмасын бір айлыққа қарағанша әлеуметтік желіде күнделікті әжептәуір табыс табуға болады. Сондықтан бұл жұмыс түрі өзіме ыңғайлы. Шаршап тұрсам, шықпай қоя саламын. Бастығым жоқ. Өз еркім өзімде болғандықтан, маған еңбектің осы түрі ыңғайлы. Бірде үйінің тірлігін жасатып болған соң, бір әйел ақымды бермей «Полицияға хабарласамын. Тиісті деп айтамын» деп ақымды бермей қуып шықты.

Тағы бір есімде қалған ерекше оқиғаны айтып берейін. Тұрмысы тым жақсы бір әйелден шақырту алдым. Өзі мүгедектер арбасына таңылған екен. Ол мені төрге оздырып, дастарқан жайып, қонағындай әспеттеп қарсы алды. Өмірбаянын, басынан кешкен оқиғаларын айтып, арбаға қалай таңылғанын әңгімелеп берді. Балалары есейіп, қызметке араласып кеткендіктен тыңдайтын адамы жоқ екен. Екеуміз арқа-жарқа әңгімелестік. Сөйтіп отырып, қалай кеш батқанын білмей қалыппыз. Сонда әлгі әйел түк қызмет көрсетпесем де, қолыма 30 мың теңге беріп шығарып салды.

Таң қалатыным, кейде алпамсадай ер-азаматтар қоқыс төгуге ерініп, қоқысын төгіп беруге шақырып, 5000 теңге ұсынады. Енді бірі тіпті лампочка салып беруімді өтінген. Менің ойымша, қалтасындағы ақшасын қайда жұмсарын білмей жүргендер тым еріншек болып келеді, – деді.

Қызмет ұсынушы үшін де мұндай қызмет түрі қауіпсіз емес. Мәселен, былтыр ғана Астана полицейлері «Бір сағаттық күйеу» қызметі бойынша шақыртумен келген электриктің алтын бұйымдарды ұрлап кеткенін анықтаған. Ол өз міндетін аяқтап, қолжетімді жерде тұрған екі алтын сақинаны ұрлап әкеткен екен.

Полиция қызметкерлерінің тәжірибелі жұмысының арқасында 23 жастағы күдікті қолға түсті. Ол ұрланған зергерлік бұйымдарды ломбардқа өткізгенін және түскен қаражатты өз қалауы бойынша жұмсағанын мойындады. Жас жігіттің бұрын осыған ұқсас құқықбұзушылықтар жасағаны үшін жауапқа тартылғаны белгілі болған. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Ұрланған алтын бұйымдар тәркіленіп, иесіне қайтарылған.

Қазіргі таңда «Бір сағаттық әйел», «Бір сағаттық әке», тіпті «Бөтелкелес» деген де қызмет түрлері бар. «Бір сағаттық әйел» қызметі де дәл «Бір сағаттық күйеу» қызметіне ұқсайды. Айырмасы жарнама бойынша барған әйел тамақ істеп, кір жуып, киім үтіктеп, әйелге тән қызмет түрлерін ұсынады.

Бір сағаттық әке! Ұл тәрбиелеп жатқан жалғызбасты әйелдер тарапынан осы қызмет түріне сұраныс артқан. Нәзікжандылар ұлдарын нағыз ер-азамат етіп тәрбиелеу үшін ақыл-кеңес беріп, оқыған-тоқыған, ақылды азаматтарға көбірек жүгінгенді жөн санайды екен. Ақылды сатып алуға болса да, алайда әкені ешкім сатып ала алмасы анық.

Өзін Данияр деп таныстырған алматылық ер-азамат «Бір сағаттық әке» қызметін ұсынып жүргеніне жылдың жүзі болыпты. Ол бала күнінен «Жігіттің сұлтаны» атанып, мектеп пен жоғары оқу орнында белсенді болған әрі сабақты жақсы оқыған.

– Өзімнің төрт ұлым бар. Елімізде әкесі жоқ балалар өте көп. «Бір әкенің тәрбиесін қырық мектеп бере алмайды» деген сөз бар қазақта. Менің қызметім бір сағат қана емес, бала есейгенше ақылымды беріп, балық аулауға, кино көруге міндеттімін. Одан бөлек түрлі орталықтарға ертіп апарып, қызмет алушы баламен демалысымды бірге өткіземін. Бұл көмек түрін көрсетуден бұрын, баланың мінез-құлқы, қызығушылықтары мен қандай хоббиі бар екенін сұрастырып аламын. Сөйтіп өзім 2-3 сағаттық арнайы жоспар құрып, баланың анасымен ақылдасамын. Басты мәселе балаға ұнауым шарт. Әсіресе жасөспірім жастағы ұлдарға бұл қызмет түрі қажет-ақ. Мен оларға әке бола алмасым анық, бірақ өз ұлдарыма айтар ақылымды басқа балалармен бөлісемін. Ұл тәрбиелеп отырған әке ретінде тәжірибем бұған жетеді, – дейді Данияр.

Заман дамып, қоғам өркениетке қадам басқан сайын қызмет түрлері де көбейіп келеді. Тіпті бүгінде босанғаннан кейін тер шығару, қашықтықтан киім таңдап беру, тіпті туған-туысы жоқ қаралы үйде жоқтау айту қызметтерін де ұсынатындар көп. Ендеше, алдағы уақытта да әлі естіп-білмеген қызмет түрлерін кездестіріп қалып жатсақ, ғажап емес.

Құралай СЕЙСЕНБЕКҚЫЗЫ