«SANA-1» бірегей зерттеу жобасы іске қосылды, ол ғарыштық ұшуға барынша жақын жағдайларда экипажды ұзақ уақыт оқшаулау бойынша Қазақстандағы алғашқы тәжірибе болды.

Тәжірибе ҚР жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігінің Аэроғарыш комитетінің, Eurasian Space Ventures компаниясының және жетекші ұлттық ғылыми және білім беру ұйымдарының бірлескен күш-жігерімен жүзеге асырылады.

Тәжірибе тобы

Жобаның ерекшелігі Аэроғарыш комитетінің ведомстволық бағынысты ұйымдарының төрт қызметкерінен тұратын әйелдер экипажының қатысуы болды:

Бакирова Юлия - экипаж командирі, «Ұлттық ғарыштық зерттеулер және технологиялар орталығы» АҚ реактивті қозғалыс зертханасының аға ғылыми қызметкері.

Қуандық Әсем - «Ұлттық ғарыштық зерттеулер және технологиялар орталығы» АҚ жылу оқшаулағыш материалдар зертханасының ғылыми қызметкері.

Комарова Дарья - «Республикалық ғарыштық байланыс орталығы» АҚ ғарыш аппараттарының ұшуын қамтамасыз ету және техникалық жай-күйін бақылау бөлімінің жетекші инженері.

Жадигерова Линара - «Ионосфера институты» ЖШС ғарыштық және геофизикалық зерттеулер зертханасының инженері.

10 тәулік бойы зерттеушілер ғарышкер, Қазақстан батыры Айдын Аймбетовтің бастамасымен Eurasian Ventures Group компаниясы әзірлеген ғарыш кемесінің арнайы жасалған жерүсті модуль-имитаторында болады.

Миссия барысында экипаж ғарыштық экспедициялардың нақты сценарийлерін, сондай-ақ әртүрлі білім беру эксперименттерін модельдейтін бірқатар медициналық, когнитивті және командалық зерттеулер жүргізеді. Ғылыми бағдарламаның жетекшісі - профессор ассистенті, Қазақстан-Британ техникалық университетінің AI Lab жетекшісі, психология саласындағы PhD докторы Алина Гуторева.

Қазақстан үшін маңызы

«SANA-1» жобасы ел үшін ерекше маңызға ие. Алғаш рет адам басқаратын ғарышкерліктің психологиялық, медициналық және инженерлік аспектілерін қамтитын кешенді зерттеу жүргізілуде. Тәжірибе ұлттық ғылыми базаны қалыптастыру және болашақ ғарыштық миссияларға мамандарды даярлау үшін негіз қалайды.

Жобаның мақсаты Қазақстанның ғарыштық зерттеулердегі құзыреттерін дамыту ғана емес, сонымен қатар жастар арасында STEM-бағыттарды танымал ету, сондай-ақ әйелдердің ғарыш ғылымына қатысуын кеңейту болып табылады. «SANA-1» әйелдер экипажы гендерлік теңдікке жаңа қадамды бейнелейді және Қазақстанның болашақ ғарыш экспедициялары үшін өз зерттеушілер тобын құруға дайын екенін көрсетеді.

«SANA» - бұл ғарыш туралы ғана емес, Қазақстан тарихының жаңа парағын жазатын адамдар туралы тәжірибе.