Талапты жастың IT саласына қызығушылығы мектепке түскеннен басталған. Әсіресе, 7-сыныпта ол түрлі есептерді шешіп, олимпиадаларға қатысып, өз қатарластарымен бәсекеге түсе жүріп, бағдарламалауға деген ынтасын ашты. Жазғы демалыста да қол қусырып отырмай, интернет арқылы Python және C++ тілдерін меңгеріп, алғашқы жобаларын жасады. Оның алғашқы ұстазы – мектептегі мұғалімдері болса, шабыт берген жан – өзінің жездесі, IT саласында PhD дәрежесін алған, профессор Нұрсұлтан Маханов. Жездесінің қолдауы арқасында Арнұр түрлі курстарды меңгеріп, әлемдік деңгейдегі білімге ертерек қадам басты.

Бүгінде Арнұр бірнеше әлеуметтік бағдарламаның авторы. Оның ішінде ерекше мақтанышпен айтатыны – мектептегі буллингті анықтайтын жасанды интеллект жобасы. Бұл жоба жастар арасында жиі кездесетін өзекті мәселеге тікелей жауап береді. Арнұрдың ойлап тапқан бағдарламасы бейнебақылау камералары арқылы төбелес пен жағымсыз әрекеттерді анықтап, дереу ескерту жібереді. Осы идеясы арқасында ол халықаралық деңгейдегі «Infomatrix Asia- 2025» байқауында жүлделі екінші орынды жеңіп алған. Бұл жетістік оның тек бағдарламалаушы ғана емес, сонымен бірге қоғамға пайдалы шешімдер іздейтін жас ғалым екенін көрсетті.

– Қазіргі заманның ең күрделі мәселелерінің бірі – буллинг. Өзім секілді қатарластарымның әлімжеттіктің құрбаны болып жүргенін көру жаныма қатты бататын. Сол сәттерде «Жапа шегушіге қалай көмектесе аламын?» деп көп ойландым. Ақыры осы мәселені сәл де болса жеңілдету үшін «Жаңа технологияны қолдану керек» деген ойға келдім. Содан буллингті анықтайтын жасанды интеллект жобасын бастадым.

Жобаның басты мақсаты – төбелес немесе жанжал болғаннан кейін емес, оны дер кезінде анықтап, алдын алу. Бейнебақылау камерасы арқылы жағдайды бақылап, жасанды интеллект күдікті әрекетті байқаған кезде бірден мұғалімдерге хабар береді. Бұл балалардың қауіпсіздігін сақтап, өздерін қорғансыз сезінбеуіне көмектеседі.

Мен бұл жоба арқылы қоғамға пайдамды тигізгім келді. Егер осы арқылы бір баланың болса да жәбір көруінің алдын алсақ, еңбегімнің мәні бар деп есептеймін. Болашақта жобаны жетілдіріп, тек мектепте ғана емес, қоғамдық орындарда да қолдануға болатын деңгейге жеткізгім келеді, – дейді жас өнертапқыш.

Арнұрдың тағы бір ірі жобасы – «RavenAI». Бұл жасанды интеллект негізінде жасалған платформа «Google Meet», «Zoom» сияқты онлайн-конференциялардағы жұмысты жеңілдетуге бағытталған.

– Түсінікті етіп айтқанда, «RavenAI» – жасанды интеллектке негізделген бағдарлама, ол адамдардың конференцияларда немесе кездесулерде айтқан ақпараттарын тыңдап, талдайды да, оны автоматты түрде түрлі тапсырмаларға бөліп, компьютерде сақталатын жүйелерге енгізеді. Мысалы, компаниядағы клиенттермен жұмыс істеу үшін қолданылатын бағдарламалар «CRM» жүйелерінде клиенттердің мәліметтері, олардың сұраныстары мен компанияның оларға жасаған әрекеттері сақталады. «RavenAI» сол сияқты ақпаратты CRM-ге автоматты түрде енгізеді, сондай-ақ чаттарда тапсырмалар түрінде көрсете алады. Бұл жүйе конференция қатысушыларының уақытын үнемдеуге көмектеседі, себебі барлық маңызды ақпарат автоматты түрде өңделіп, реттеледі.

Жақында осы жобаммен Алматы қаласындағы Қ. И.Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университетінде өткен «nFactorial» байқауына қатысып, бағымды сынадым. Білім бәсекесінде 10 апта бойы еліміздің ең үздік жас IT-мамандары мен студенттері өзара бәсекеге түсті. Сексеннен астам қатысушының ішінде, студенттер мен магистранттар да болды. Осындай дуы басым додада өз жобаммен ерекше көзге түсіп, үшінші  орынды қанжығама байлап қайттым, – дейді А.Артықбай.

Жас өнертапқыштың алдында көптеген кедергілер болғаны да жасырын емес. Әсіресе, «RavenAI» жобасын жасауда ол ұзақ уақыт бойы дұрыс технологияны таңдау мәселесіне тап болды. Күн сайын жүздеген мақала оқып, ондаған бейнесабақ көріп, әртүрлі платформаларды зерттеу арқылы ғана өз жобасын жолға қойды. «Whisper», «Anthropic Claude», «Contextual RAG» сияқты заманауи құралдарды қолдану оның табандылығы мен еңбегінің айқын дәлелі.

Әр жетістік табандылық пен қажырлы еңбектің жемісі екенін Арнұр Артықбай жақсы түсінеді. Ол республикалық және қалалық хакатондардың бірнеше мәрте жеңімпазы атанып, түрлі гранттар мен сыйлықтарға ие болды. Солардың ішінде ең есте қаларлық сәт таяудағы «nFactorial Incubator» байқауындағы жетістігі.

Талантты жерлесіміз байқауда жүлделі орынға ілігемін деп күтпеген болатын. Себебі байқауда мықты қарсыластар көп болды. Дегенмен, қазылар алқасы оның еңбегін жоғары бағалап, жеңімпаздар қатарына қосты. Бұл сәт жас IT-маманға үлкен шабыт берді. Осы қуанышты жағдайдан кейін Арнұрдың менторлары Аймұрат Жеткізгенов пен Дәулет Исатаев оған MacBook (ноутбук) және Sony XM5 құлаққабын табыс етіп, әлі талай сайыста топ жаратынына сенім білдірді.

– Арнұр – ең алдымен табанды, еңбексүйгіш жас. Ол әрбір жобасына үлкен жауапкершілікпен қарайды, шешім таппайынша ізденуді тоқтатпайды. Біз бірлесіп жұмыс істеген уақытта оның жаңа нәрсені тез меңгеріп, нақты нәтиже көрсетуге ұмтылатынын байқадық.

«RavenAI» жобасын әзірлеу барысында Арнұр күн сайын деректерді талдап, түрлі технологияларды салыстырып, қателіктерді түзетуге уақыт бөлді. Бұл процестің өзі оның шыдамдылығы мен кәсіби өсуге деген құлшынысын көрсетеді.

Жетістігі кездейсоқ емес – ол көп еңбектің, тұрақты ізденістің жемісі. Арнұрдың бойында болашақ кәсіпкерге де, зерттеушіге де тән қасиеттер бар. Ол тапсырманы орындап қана қоймай, қоғамға пайдалы шешім ұсынуды көздейді.

Біз оның алдағы уақытта да халықаралық деңгейде үлкен жетістіктерге жететініне сенімдіміз, – дейді өнерлі өреннің жетекшісі Аймұрат Жеткізгенов.

Кейіпкеріміздің ең үлкен арманы – Стэнфорд университетінде білім алып, Кремний алқабында өз компаниясын ашу. Арнұр Қазақстанда жинаған тәжірибесін шетелде жетілдіріп, кейін елге пайдасын тигізуді мақсат етеді. Ол әлемдік деңгейдегі ғалымдар мен кәсіпкерлерді өзіне үлгі тұтады. Солардың қатарында Қазақстаннан шыққан Higgsfield AI компаниясының негізін қалаушы Ерзат Дулат, сондай-ақ шетелдік мамандар Андрей Карпатый мен Сэм Альтман бар. Болашағы жарқын жас бағдарламашының бүгінгі жетістігі – ертеңгі Қазақстанның абыройы.

Арнұр – тек өз мектебінің емес, бүкіл елдің мақтанышы. Оның еңбексүйгіштігі мен табандылығы арқасында алдағы мақсаттарына қол жеткізетініне сенім мол.

Ақтоты ЖАҢАБАЙ