Бүгінде елімізде 234 отбасын қолдау орталығы жұмыс істейді. Бұл орталықтардың қызметін тиімді үйлестіру, ақпарат алмасу үдерісін жеделдету, көмекті нақты әрі дер кезінде көрсету мақсатында «FSM Social» атты жаңа цифрлық қосымша іске қосылды. Бұл – отбасының әлеуметтік ахуалына талдау жасап, дерек жинақтап, кешенді көмек көрсетуге арналған бірыңғай жүйе.

– Цифрландыру – әлеуметтік көмекті жаңа деңгейге көтеретін сенімді құрал. Бұрын отбасылардың мәселесін анықтау үшін көптеген қағазбастылыққа, мекемелер арасындағы ұзақ келісімдерге уақыт кететін. Қазір «FSM Social» жүйесінің арқасында біз кез келген отбасы туралы барлық деректі бір жүйеде көріп, нақты шешім қабылдаймыз. Бұл – уақыт үнемдеу, жеделдік және адами факторларды азайту деген сөз, – дейді облыстық «Анаға тағзым» отбасын қолдау орталығының директоры Эльмира Мырза-Ғали.

«FSM Social» жүйесінде отбасының мәртебесі, тұрмыстық жағдайы, жәрдем алу тарихы, әлеуметтік қолдау алу деңгейі туралы ақпарат толық қамтылады. Оған қоса, жүйе арқылы психолог, заңгер, әлеуметтік қызметкер және басқа да мамандардың жұмысын үйлестіріп, нақты сұранысқа орай бағыттауға мүмкіндік бар. Еңбек, білім беру, денсаулық сақтау, құқық қорғау органдары арасындағы өзара байланыс нығайып, отбасымен кешенді жұмыс жүргізіледі.

Мәселен, Тараз қаласында енгізілген «Отбасылық сандық карта» жобасы – цифрлық жүйенің тиімділігін көрсететін жарқын мысал. Бұл карта арқылы әр отбасының әлеуметтік ахуалы үнемі назарда ұсталады. 2024 жылы Тараз қаласы бойынша 7272 отбасы дағдарыс және мүшкіл деңгей саналатын Е-санатына енгізіліп, соның ішінен 35 күрделі жағдайдағы отбасы ерекше бақылауға алынып, нақты көмек көрсетіліпті.

Эльмира Инаятқызының айтуынша, «Отбасылық сандық карта» отбасылармен мақсатты әрі дер кезінде жұмыс жүргізуге мүмкіндік беретін жүйе. Мұндай карта болмаған кезде қай отбасының нақты қандай қиындыққа душар болғанын білу мүмкін болмаған.

Цифрландырудың тағы бір маңызды қыры – мобильді топтардың жұмысы. «Отбасылық сандық карта» мен «FSM Social» жүйесіне тіркелген отбасыларды зерделеу үшін әлеуметтік, білім, құқық қорғау, денсаулық сақтау мекемелерінің мамандарынан құралған мобильді топтар жүйелі түрде мекенжайға барып, отбасылармен жеке жұмыс жүргізеді.

– Мобильді топтың басты мақсаты – отбасының шынайы жағдайын көзбен көріп, нақты шешім қабылдау. Кейде адамдар көмек сұрауға ұялады немесе жағдайын толық түсіндіре алмайды. Ондай жағдайда біз өзіміз барып, мәселесін анықтаймыз. Қазір «FSM Social» жүйесінде тіркелген деректер арқылы мобильді топтар нақты қандай маман керек екенін алдын ала біледі, – дейді Эльмира Мырза-Ғали.

Сонымен қатар цифрландыру қашықтан кеңес беру қызметін де жолға қоюға мүмкіндік берді. Әсіресе, тұрмыстық зорлық-зомбылық жағдайларында зардап шеккендерге дер кезінде құқықтық көмек көрсету өте маңызды. Мысалы, 2024 жылы «Анаға тағзым» отбасын қолдау орталығының заңгерлері 19 әйелге телефон арқылы кеңес берген. Олар алимент өндіру, тұрғын үй алу, несиелік міндеттемелерді жеңілдету сияқты мәселелер бойынша нақты құқықтық бағыт-бағдар алыпты.

– Кейде отбасылық зорлық-зомбылыққа ұшыраған әйелдер ашық көмек сұрай алмайды. Ондай кезде телефон арқылы кеңес беру – үлкен мүмкіндік. Біз құпиялықты сақтай отырып, барынша қолдау көрсетеміз. Бастысы – адам өзін жалғыз сезінбеуі керек. Мұндай жүйелердің арқасында отбасылардың цифрлық сауаттылығы да арта түсуде. Отбасыларға арналған арнайы тренингтер, онлайн курстар, eGov.kz порталындағы көрсетілетін қызметтерді қолдану бойынша оқыту жұмыстары жүргізілуде. Қазір көп адам өзіне тиесілі көмекті қалай алатынын білмейді. Цифрлық сауаттылық болмаса, «FSM Social»-дағы мәліметтер де толық болмайды. Біз аналарға электронды қолтаңба алуды, құжаттарды онлайн рәсімдеуді үйретіп, өмірін жеңілдетуге күш салып келеміз», – дейді Эльмира Мырза-Ғали.

«Отбасылық сандық карта» жобасы мен «FSM Social» жүйесінің тиімділігі тек облыс орталығында емес, аудандарда да байқалуда. Мысалы, Шу, Байзақ, Жуалы, Сарысу аудандарында да мобильді топтар, кеңес беру пункттері, әлеуметтік көмек бағытындағы мекемелер белсенді жұмыс жүргізуде.

– Біздің міндет – бірде-бір отбасының назардан тыс қалмауы. Ол үшін жаңа технологияны тиімді пайдалануымыз керек. Әрбір отбасының артында өмір, үміт, болашақ тұр. Сол болашаққа бірге қадам басу – біздің борышымыз, – деп қорытындылады Эльмира Инаятқызы.

Осылайша бүгінде цифрландыру отбасыларға көрсетілетін көмектің сапасын арттырып қана қоймай, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ететін сенімді тетікке айналды. Мемлекет пен қоғам осы жүйені дамыта отырып, отбасылардың әл-ауқатын арттыруға, қиын жағдайдағы жандарға қол ұшын созуға, халықтың билікке деген сенімін күшейтуге үлес қосады. Ең бастысы – бұл жүйеде әрбір отбасы, әрбір азамат назарда болады.

Айжан ӨЗБЕКОВА