Ардақ Әбдіқалық – Қаратау қаласының тумасы. Бала күнінен ұлттық спортқа ерекше ықылас танытқан. Дегенмен көкпарға деген қызығушылығы тек шабандоздықпен шектелмей, оның ұлттық спорт мәдениетін дамытуға деген талпынысына ұласқан.

– Бұдан бірнеше жыл бұрын көкпарға көрермен ретінде барғанымда бұл спорттың тек алаңдағы тартыс қана емес, оның айналасындағы мәдениет пен киім үлгісі секілді маңызды бөлшектерден тұратынын айқын сезіндім. Жарысқа барлығы 12 команда қатысып, олардың әрқайсысы өз өңірінің намысын қорғауға шыққан еді. Солардың арасында менің туған жерімнің командасы да бар болатын. Алайда жарыс басталысымен-ақ бір нәрсе ерекше көзге ұрып тұрды. Қарсылас командалардың барлығы біркелкі, әдемі тігілген арнайы спорттық киім үлгісінде болса, біздің өңірдің шабандоздары әртүрлі формада шықты. Бірінің үстінде ескілеу бешпент болса, енді бірі спорттық костюм киіп алған. Кейбірі киімдерінің арқа тұсына аты-жөндерін өздері бояумен жазып қойған. Осы бір жағдай маған қатты әсер етті. «Адам көркі – шүберек» демекші, жарысқа түскен шабандоздардың киім үлгісі олардың рухани күйіне, өз-өзіне деген сенімділігіне әсер ететіні анық. Басқа командалардың ойыншылары бірдей, сапалы тігілген киімдерімен жарқырап, алаңда сенімді ойнап жүрсе, біздің өңірдің жігіттері еңселері түскендей, біртүрлі көңілсіз көрінді. Бұл жағдайды көргенде қатты қынжылдым. Тіпті кейбір командалардың арнайы формасы болмағандықтан жарысқа қатыса алмай қалғанын да естідім. Осы жағдайды көзіммен көріп, жаныммен сезінген соң тыныш отыра алмадым. Осылайша ең алғашқы қадамымды бір шабандозға арнайы форма тігіп беруден бастадым. Оны кигенде шабандоздың жүзінен ерекше қуаныш, мақтаныш сезімін аңғардым. Бұл мен үшін үлкен мотивация болды. Уақыт өте келе, басқа да шабандоздар тарапынан ұсыныстар көбейіп, сұраныс арта түсті. Кәсібімді бастағаныма үш жылдан астам уақыт өтті. Бастапқыда киімдерді үй жағдайында, жалғыз ғана тігін машинасымен тігетін едік. Бірнеше тапсырыс қатар келгенде әйелім екеуміз үлгере алмай, қосымша тігін машиналарын сатып алуға тура келді. Кәсіптің ауқымы кеңейген сайын жұмысшылар жалдауға қажеттілік туындады. Бастапқыда барлық формаларды тек бір ғана мата түрімен тіксек, қазір заман талабына сай түрлі маталарды қолдана бастадық, – дейді кейіпкеріміз.

Бүгінде кәсіпкерге еліміздің түкпір-түкпіріндегі шабандоздар мен көкпар командалары да арнайы тапсырыс беруде.

– Әрине, ең әуелі, Аллаға шүкір деймін. Себебі еліміздің әр аймағынан тапсырыстар түсіп, ұлттық спорттың дамуына өз үлесімді қосып келемін. Бұл кәсіпке кіріскен сәттен бастап 300-ге жуық көкпар командасын арнайы біркелкі формамен қамтамасыз еттім. Көптеген шабандозға жеке тапсырыспен де арнайы киім дайындадық. Ұлттық спортқа жанашырлық танытып, көкпаршылардың рухын көтеру мақсатында өз есебімнен 25 командаға тегін форма тігіп бердім. Бұл игі ісімнің басты себебі – еліміздің солтүстігі мен батысындағы жас шабандоздар оңтүстіктегі ағайынның бауырмалдығын сезініп, аттан түспей, көкпармен тұрақты айналысса деген ниет. Қазақы дәстүрді дәріптеп, ұлттық спортымызды дамыту үшін қолдан келген көмегімді аямаймын. Дегенмен тапсырыс қабылдау барысында түрлі қиындықтар да кездесіп жатады. Көптеген командалар аламан жарыстардың басталуына аз уақыт қалғанда ғана киімге тапсырыс береді. Мұндай жағдайда тапсырысты қабылдаудан бас тартуға тура келеді. Себебі сапалы форма дайындау – уақыт пен мұқият еңбекті талап ететін процесс. Оған қоса бізде кезекте тұрған тапсырыстар да аз емес. Сондықтан әр тапсырыс белгіленген ретімен өңделіп, орындалады. Бағасына келетін болсақ, бір командаға арналған форманың құны адам басына шаққанда орта есеппен 18 мың теңгені құрайды. Сонымен қатар 20 және 25 мың теңгелік жоғары сапалы формалар да бар. Ал жеке тапсырыспен тіктіретіндер үшін баға 20-25 мың теңге аралығында белгіленген. Дегенмен көпшілік 20 мың теңгелік форманы таңдайды. Бізде форма бағасына жеткізу ақысы кіреді, яғни қосымша төлем талап етілмейді, – дейді Ардақ Әбдіқалық.

Кәсіпкер өз ісін тек көкпар формасын тігумен ғана шектемейді. Ұлттық спорт пен дәстүрді дәріптеуді мақсат еткен ол қазақы нақыштағы киімдер дайындаумен қатар, халқымыздың ежелгі ойындарының бірі саналатын ләңгі жасаумен де айналысады. Оның айтуынша, соңғы уақытта ұлттық киімге қарағанда ләңгіге деген сұраныс едәуір артқан. Бір жағынан, бұл халықтың ұлттық ойындарға қызығушылығының қайта жанданып келе жатқанын көрсетсе, екінші жағынан, жастар арасында ләңгі тебудің танымалдылығы артып келе жатқанын аңғартады.

– Ұлттық киімдер тігуді қолға алудағы басты мақсатым – қазақы нақыштағы жаңа бренд қалыптастыру. Бұл бағытта біз күн сайын талмай еңбек етіп келеміз. Осы мақсатта, ең алдымен, төрт мезгілге арналған ұлттық спорттық күртешелерді тігіп, оны балалардан бастап ересектерге дейін кеңінен ұсынуды жоспарлап отырмыз. Егер бұл бастама оңынан жүзеге асса, болашақта ұлттық нақыштағы сәндік киімдерді де нарыққа шығарып, қазақы стильді күнделікті өмірге енгізуді қолға алмақпыз. Ал ләңгі жасаумен айналысып келе жатқаныма екі жыл болды. Бастапқыда бұл өнімді халыққа кеңінен таныстырып, насихаттауда көп қиындықтар болды. Өткен жылы жарнаманың жеткіліксіздігінен ел ішінде сұраныс аздау болды. Алайда биылғы жылы ләңгіге деген қызығушылық едәуір артып, тапсырыс берушілер саны көбейе түсті. Әсіресе Наурыз мерекесі қарсаңында сұраныс бірнеше есеге артты. Тіпті Астана, Атырау, Көкшетау, Семей, Шымкент, Қызылорда қалаларынан да тапсырыстар түсіп, қазіргі таңда өнімдерді жеткізу жұмыстарымен айналысып жатырмыз. Бір ләңгінің бағасы – 1 200 теңге. Бірақ бұл кәсіпті тек табыс көзі ретінде қарастырмаймын. Мақсатым – өскелең жас ұрпаққа ләңгіні кеңінен насихаттау, олардың бойына ұлттық ойындарға деген қызығушылықты оятып, қазақы орта қалыптастыру, – деген кәсіпкер жалпы төлем жүйесіне де тоқталып өтті.

Айтуынша, тапсырыс берушілер үшін «Halyk Bank» жүйесі арқылы төлем жасау ерекше тиімді болып отыр. Себебі әрбір сатып алымға 10 пайыздық бонус беріледі. Бұл жүйе тұтынушыларға қосымша жеңілдік жасап қана қоймай, олардың келесі тапсырыс кезінде жинақталған бонустарын пайдаланып, қаржылық жағынан үнемдеуіне мүмкіндік береді.

Сонымен қатар кәсіпкерлік ісін кеңейту мақсатында бүгінде жұмыс орны толықтай заманауи техникамен жабдықталған. Кәсіптің алғашқы кезеңінде жұмысты шағын ғана шеберханада бастап, қолда бар тігін машиналарымен жұмыс істесе, қазір бұл іс кәсіби деңгейге көтерілген. Кәсіпкер жұбайынан бөлек 3 қызметкерді жұмыспен қамтып отыр.

Қазақы болмысымызды сақтап, ұлттық мұрамызды дәріптеп жүрген кәсіпкерге біз де сәттілік тілейміз. Ұлтымыздың рухани дамуына, ұлттық ойындар мен спорт түрлерінің өркендеуіне үлес қосып жүрген азаматтардың саны арта берсін!

Мұқағали БАЛТАБАЕВ