Атап айтқанда, қаңғыбас иттерді аулау, ветеринариялық пункттер құрылысы, биотермиялық шұңқырлар мен ветеринар мамандардың айлықақысының уақытылы төленуі секілді мәселелер кеңінен талқыланды.

Жиында алдымен облыс әкімдігі ветеринария басқармасының басшысы Бақыт Бетбаев баяндама жасады. Басқарма басшысының айтуынша, өткен жылы ветеринария саласына 4,2 миллиард теңге бөлінген.

– Жоспар бойынша жалпы 1 542 751 төл бірдейлендіріліп, дерекқорға енгізілсе, жыл қорытындысымен ауылшаруашылығы жануарларын бірдейлендіру дерек қорында барлығы 3,7 миллион ауылшаруашылығы жануары тіркелді. Аса қауіпті ауруларға қарсы ветеринариялық-профилактикалық және диагностикалық іс-шаралар жоспарына сәйкес былтыр вакцинация бойынша барлығы 26,2 миллион манипуляция және қан сынамасын алу бойынша 5,9 миллион манипуляция жүргізілді. Диагностикалық тексерулер нәтижесінде бруцеллез ауруы анықталған 88 мүйізді ірі қара, 264 ұсақ мал, барлығы 352 ауылшаруашылығы жануары ветеринариялық-санитариялық талаптармен сойылып, қайта өңдеуге жіберілді. Өткен жылы облыс аумағында 4 ауру түрінен 17 ошақ, яғни 7 құтыру, 3 сарып, 1 Сібір жарасы, 6 энтеротоксемия ауруы анықталып, ошақтарды жою және сауықтыру жұмыстары толық жүргізілді. Сол секілді Конго-Қырым геморрагиялық қызбасына қарсы арналған жоспарға сәйкес өткен жылы эндемиялық аймаққа енгізілген 46 елді мекенде 6,4 миллион шаршы метрді құрайтын 20 297 аула мен қора-жайлар, 156 мың шаршы метр буферлік аймақ және барлығы 506 мың ауылшаруашылығы жануарына үш кезеңдегі залалсыздандыру жұмыстары толығымен жүргізілді, – деген Бақыт Аязұлы облыс аумағында барлығы 160 ветеринариялық пункт бар екенін жеткізді.

Оның ішінде 37-сі әкімшілік ғимаратында, 12-сі жалға алынған, 21-і ескі ғимараттарда орналасқан. Былтыр жекешелік әріптестік арқылы Байзақ ауданы, Сарыкемер ауылында типтік үлгідегі мал емдеу алаңы және тоғытпасымен қоса ветеринариялық пункт құрылысы жүргізіліпті. Биыл аталған типтік үлгіде 40 ветеринариялық пунктің құрылысын жүргізу жоспарланған екен. Құрылысқа арналған 28 жер телімі беріліп, бүгінгі таңда 14 ветпунктің құрылысы қарқынды жүргізіліп жатыр.

Қажетті 10 жер телімі бойынша аудан әкімдіктері тарапынан нақты шешім қабылданбаған. Нақтылап өтсек, Мойынқұм мен Меркі аудандарында салынуы тиіс 1 ветеринариялық пунктің құрылыс нысаны анықталмаса, Қордайда дәл осындай 8 пунктің жер телімі мәселесі шешімін таппай отыр. Жоспарланған ғимараттардың құрылысын қаржыландыру жеке кәсіпкерлер және аудандық бюджет есебінен жүргізілетін болады. Атап айтқанда, 40 ветеринариялық пунктің 21-і кәсіпкерлер тарапынан қаржыландырылса, қалғаны бюджет есебінен салынады.

– Биыл қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауға және жансыздандыруға жергілікті бюджеттен 30 миллион теңге бөлінсе, конкурс нәтижесімен 24,1 миллион теңгеге қызмет көрсетуші ретінде облыстық ветеринариялық станса анықталды. 2025 жылдың қаңтар-ақпан айында қаңғыбас иттерден жалпы 257 адам зардап шеккен. Оның ішінде 14 жасқа дейінгі 80 бала. Жыл басынан ит талау бойынша 2 жағдай орын алды. Адамдар денсаулығына төнген қауіп жоқ. Шабуыл жасаған иттер ауланып, ережелерге сай жансыздандырылды. «Жамбыл 109» диспетчерлік орталығы арқылы түскен 862 өтінішке байланысты облыс бойынша барлығы 5 972 қаңғыбас ит ауланды. Тиісті бағдарламалар бойынша «IT-COR» ақпараттық жүйесіне барлығы 2 622 жануар тіркелді. Уақытша ұстау орнына жеткізілген жануарлар әлеуметтік желілер арқылы таратылып, асырап алуға ниетті тұрғындарға арнайы тәртіппен беріледі. Аталған ақпараттық жүйе арқылы 4 азаматқа қоғамдық инспектор куәліктері берілді. Облыс аумағында иесіз қалған қаңғыбас ит-мысықтарды уақытша ұстауға арналған 11 панажай бар. Оның ішінде Т.Рысқұлов, Шу, Қордай аудандарындағы 3 панажай жалдамалы ғимараттарда орналасқан, – деді Б.Бетбаев.

Биыл облыстағы ветеринариялық іс-шараларды жүргізуге 4,6 миллиард теңге бөлінген. Профилактикалық вакцинация бойынша барлығы 16,5 миллион манипуляция, қан сынамасын алу бойынша 5,6 миллион манипуляция жоспарланған. Аса қауіпті ауруларға қарсы қолданылатын ветеринариялық препараттардың қажетті көлемі Алматы қаласындағы Франко қоймасынан аудандарға 20-21 ақпан күндері толық жеткізіліпті.

Жыл басынан бері өңірімізде жалпы 1 491 790 төлді бірдейлендіру жоспары бекітілген екен. Бүгінде жоспарға сәйкес 210 730 төл бірдейлендіріліп, дерекқорға енгізіліпті.

Облыс аумағында мал өлекселерін залалсыздандыруға арналған 48 биотермиялық шұңқыр болса, биыл аудандар бюджеті есебінен 25 шұңқырдың құрылысын жүргізу жоспарланған. Бүгінде 6 аудан аумағында 13 шұңқырдың құрылысы жүргізілуде.

Өткен жылы анықталған ауру ошақтары адамдарға зардабын тигізуі мүмкін екеніне алаңдаушылық білдірген аймақ басшысы Ербол Қарашөкеев қауіпсіздікке баса мән беру керектігін жеткізді. Сондай-ақ басқарма басшысынан мал етін сататын нүктелерге, өңірімізге сырттан келетін ет өнімдеріне жіті тексеріс жүргізу қандай деңгейде екенін сұрап, аудан әкімдеріне ветеринариялық пункт салуды жеделдетуді тапсырды.

Келесі кезекте басқарма басшысынан ветеринар мамандарды алаңдатқан айлықақы мәселесі қалай шешілгенін, мамандарды дарярлау ісі қалай жүргізіліп жатқанын сұрады.

Бақыт Аязұлы тараған қауіпті аурулар облыс тұрғындарына еш зиян тигізбегінін айтып, ет өнімдерін саудалайтын орындарға санитарлық бақылау жіті жүргізіліп тұратынын жеткізді. Ветеринарлардың айлықақысы да шешімін тауып, уақытылы төленіп тұратынын айтып сендірді. Аудан әкімдері де ветеринариялық пунктің жер телімі көп ұзамай анықталып, құрылысы басталады деп уәде етті.

– Ветеринария – адамзатты емдейді деп текке айтылмаған. Салада туындаған мәселелерге бейжай қарауға болмайды. Облыс тұрғындарын алаңдатқан тағы бір мәселе – бұралқы иттер. Қауіпті жануар тұрғындарға әсіресе балаларға зиянын тигізіп жүр. Ал көп ауданда қыруар қаражатқа салынға панажайлар пайдаланусыз бос тұр. Сол секілді кей елді мекендердегі ветеринариялық пунктердің бүгінгі жағдайы аянышты хәлде. Сондай-ақ бірнеше ауданда биотермиялық шүңқырлар қараусыз жатыр, – деп жауаптылаға тапсырма берді Ербол Шырақпайұлы.

Мұнан кейін облыс әкімінің Байзақ ауданы халқымен кездесуде және жеке қабылдауда берген тапсырмаларының орындалуы туралы қаралды.

Ақтоты ЖАҢАБАЙ