Солардың бірі – колледждің «Өндірістің автоматтандырылған жүйелеріне қызмет көрсету және жөндеу» мамандығының 2-курс студенті Айбек Коммунарбек. Ол автотұрақтың автоматтандырылған паркингінің шағын стендін жасап шығарды. Бұл жоба студенттерге автоматтандыру жүйелерінің жұмыс істеу принциптерін түсінуге, өздерінің инженерлік дағдыларын жетілдіруге мүмкіндік береді.

Айбек Абзалұлы бұл бағытқа бірінші курсынан бастап қызыға бастады. Алғашқы курс кезінде ол бағдаршамды «OBEN» бағдарламаланатын логикалық контроллері арқылы басқарудың сұлбасын әзірлеп, оны арнайы стендке енгізген.

– Сол кезде мен автоматтандырудың қаншалықты қызықты сала екенін түсіндім. Бұл маған теориялық білімімді тәжірибемен ұштастырып, өз қолыммен жаңа нәрсе жасап көруге мүмкіндік берді. Осы сәттен бастап автоматтандыру саласына терең үңіле бастадым, – дейді студент.

Екінші курста Айбек өзінің инженерлік дағдыларын одан әрі дамыта түсті. Ол «WorldSkills Kazakhstan 2024» республикалық кәсіби шеберлік байқауына қатысып, электромонтаж құзіреттілігі бойынша өз шеберлігін көрсетті. Байқауда ол «ONI» бағдарламаланатын логикалық контроллерімен басқарылатын автотұрақтың автоматтандырылған паркингінің электр қалқанын жобалап, оны монтаждау, бағдарламалау және іске қосу жұмыстарын сәтті орындады. Бұл байқау оған үлкен тәжірибе беріп қана қоймай, жаңа идеялармен жұмыс істеуге ынталандырды. Нәтижесінде Айбек өзінің білімі мен дағдыларын пайдаланып, автотұрақтың автоматтандырылған паркингінің шағын стендін жасап шығарды.

Айбектің ерекше стенді төменгі кернеумен жұмыс істейтіндіктен, студенттер үшін қауіпсіз және түсінуге ыңғайлы. Ол нақты өндірістік процесстердің принциптерін түсінуге көмектеседі және болашақ инженерлерге өз білімдерін тәжірибе жүзінде сынап көруге мүмкіндік береді.

Оқытушылар мен студенттерге пайдасы мол жоба колледждегі автоматтандыру саласындағы білім беру жүйесіне жаңа серпін берді.

Бір айта кетерлігі, өнертапқыш өреннің жетекшісі – әкесі Абзал Мұсабаев. Абзал Коммунарбекұлы жетекшілік еткен жоба студенттерге тек теория жүзінде емес, практика жүзінде де білім алуға мүмкіндік жасап отыр.

– Қазіргі таңда автоматтандыру – өндірістің ажырамас бөлігі. Мұндай жобалар студенттердің нақты өндірістік жағдайларға бейімделуіне көмектеседі. Олар алған білімдерін қолдана отырып, өздерінің техникалық қабілеттерін дамыта алады, – дейді жетекші оқытушы А.Мұсабаев.

Автоматтандыру жүйелерінің дамуы – заман талабы. Өнеркәсіп, көлік, логистика, тұрмыстық қызмет көрсету салалары – барлығы автоматтандыру жүйесіне тәуелді. Сол себепті осындай жобалар тек студенттер үшін емес, бүкіл қоғам үшін маңызды.

Айбек Абзалұлының бұл еңбегі техникалық білім беру мен автоматтандыру саласындағы жаңа бағыттардың бірі. Мұндай тәжірибелік жобалар студенттердің инженерлік ойлау қабілетін дамытып, оларды болашақта жоғары технологиялық өндірістерде білікті маман ретінде жұмыс істеуге дайындайды.

Жамбыл политехникалық жоғары колледжінің тағы бір талантты студенті, болашақ инженер Даниил Мершиев те өз қолымен «Зерттеуші дрон» құрастырып, ерекше жобасымен көпшілікті таңғалдырды.

Даниил құрастырған дронның басты ерекшелігі – оның жеңіл әрі экологиялық таза материалдан жасалуы. Қаңқасын құрастыруда студент бамбукты қолданды. Бұл материал құрылғының жеңіл болуын қамтамасыз етіп қана қоймай, оның беріктігі мен ұшу тұрақтылығын арттыруға септігін тигізеді.

Бүгінде дрондар әскери саладан бастап, ауылшаруашылығы, экологиялық зерттеулер мен қауіпсіздік салаларында кеңінен қолданылады. Алайда олардың өндірісі негізінен ірі компаниялар мен ғылыми орталықтардың қолында.

– Менің басты мақсатым – ғылыми зерттеулерде қолдануға болатын шағын әрі қолжетімді дрон жасау. Бамбуктан қаңқа жасау – кездейсоқ шешім емес. Бұл материал өте жеңіл, икемді және экологиялық таза. Жобаны іске асыру барысында бірқатар техникалық қиындықтарға тап болдым. Бірақ іздене жүріп, қажетті бөлшектерді тауып, оларды дұрыс біріктіруді үйрендім. Нәтижесінде күткенімнен де жақсы құрылғы шықты, – дейді Д.Мершиев.

Даниилдің бұл ерекше жобасына Жамбыл политехникалық жоғары колледжінің оқытушысы, жетекшісі Бауыржан Дауылбаев қолдау көрсетіп, еңбегін жоғары бағалады.

– Біз студенттерді тек теориямен шектемей, оларды практикалық ізденіске жетелейміз. Даниилдің жобасы – осының жарқын мысалы. Ол дайын үлгіні жинап қана қойған жоқ, барлық процессті өзі жүргізіп, әрбір бөлшекті мұқият зерттеді. Бұл – үлкен еңбек пен табандылықтың нәтижесі. Алдағы уақытта бұл жобаны одан әрі жетілдіріп, оны қолдану аясын кеңейтуді қарастырамыз, – дейді жетекшісі Б.Дауылбаев.

Өнертапқыш өреннің айтуынша, қазіргі нұсқа – алғашқы прототип қана. Ол алдағы уақытта дронның ұшу уақытын ұзарту, бейнекамера сапасын жақсарту және автономды басқару жүйесін жетілдіру сияқты бірнеше жаңарту енгізуді жоспарлап отыр.

– Бұл дронды экологиялық зерттеулерде немесе төтенше жағдайларда барлау жұмыстарында қолдануға болатынын дәлелдегім келеді. Мысалы, дала өрттерін бақылау немесе су тасқыны кезінде барлау жүргізу сияқты маңызды міндеттерге бейімдеуге болады, – дейді студент.

Қазіргі таңда Қазақстанда техникалық мамандықтарға деген қызығушылық артып келеді. Жастар тек шетелдік технологияларға сүйеніп қана қоймай, өздері де жаңа нәрселер жасап шығаруға ұмтылуда. Даниилдің жұмысы – осындай қызығушылықтың нақты дәлелі. Оның жасаған дроны студенттердің техникалық шығармашылық қабілеттерін дамытуға ынталандырады.

– Мен болашақта тек дрон жасаумен шектелмей, автоматтандыру саласында түрлі жобалармен айналысқым келеді. Біздің елімізде техникалық инновацияларды дамытуға мүмкіндік мол, тек ынта мен еңбек қажет, – дейді жас өнертапқыш.

Жас инженерлердің осындай жобалармен айналысуы – еліміздің инженерлік және техникалық саласының дамуына қосқан үлесі. Қазақстанның автоматтандыру саласындағы болашағы – осындай талантты жастардың қолында!

Бақытжан БЕКБОЛАТ,

журналист