Жаңалықтар
ТАНЫМАЛ СУСЫНДАРДЫҢ АТАУЛАРЫНЫҢ АСТАРЫНДА ЕШҚАНДАЙ МАҒЫНА ЖОҚ
- author AR-AY
- 14 желтоқсан, 2023
- 297
ТАНЫМАЛ СУСЫНДАРДЫҢ АТАУЛАРЫНЫҢ АСТАРЫНДА ЕШҚАНДАЙ МАҒЫНА ЖОҚ
Әлеуметтік желіде «Pepsi» және «Coca-Cola» сусындарының атауларының мағынасы түсіндірілген жалған ақпарат тарады. Жалған түсіндірмеге сәйкес, «Pepsi» – бұл P (Pay) E (Every) P (Penz) for S (Saving) I (Israel) (әрқайсың Израильді сақтап қалу үшін пенядан төлеңіз), ал «Coca-Cola» аббревиатурасының айнадағы кескінін оқығанда араб тіліндегі «Мекке жоқ, Мұхаммед жоқ» деген сөз шығады екен.
«Pepsi»-ді Израильді қаржыландыру үшін сионистер өз бақылауына алған» деген жалған мәлімдемелер 1980 жылдары пайда болған. Бастапқыда бұл теория тек араб оқушыларының арасында ғана айтылды. Содан кейін фейк студенттік ортаға ауысты, түрік журналистерінің арасында, тіпті араб телеарнасындағы бағдарламаларда да айтылды. Бұл туралы түрік шолушысы Бурак Бекділ жазған.
«Pepsi» 1893 жылы шығарылған. Танымал сусынды Калеб Брэдхэм ойлап тауып, өз есімімен атаған. 1898 жылы «Брэд сусыны» «Pepsi-Cola» болып өзгертілді. Ал 1961 жылдан бері «Pepsi» атауымен белгілі. Бастапқыда Брэдхэм лимонадты ас қорытуды жеңілдететін құрал ретінде шығарған. Асқазаны қорытпай қалғанда немесе диспепсия болғанда тұтынушылар «Pepsi» сатып алатын болған. Грек тілінде pepsis – ас қорыту, ал пепсин – асқазан сөлінің қажетті құрамдас бөлігі дегенді білдіреді. Айта кетейік, бұл фермент сусынның құрамында мүлдем болған емес. Оның құрамына су, ваниль, қант және басқа ингредиенттер кірді.
Фейк тарихи шындықты да жоққа шығарады. Израиль мемлекеті сусын пайда болғаннан кейін 55 жыл өткен соң ғана құрылған – 1948 жылы 14 мамырда.
«Coca-Cola» сусынына келетін болсақ, 2018 жылы оның логотипінің жасалуы да фейктің таралуына сеп болды. Сусынның атауын кері оқығанда араб тіліндегі «Мұхаммед жоқ, Мекке жоқ» деген сөз шығады екен. Бұл ақпаратты «Coca-Cola»-ның Түркиядағы ресми өкілдігі жоққа шығарды. Компания өкілдері «қауесеттер шындыққа жанаспайды» деп мәлімдеді.
Сондай-ақ «Malumatfuruş» түрік фактчекинг порталы «Coca-Cola» Tүркия Дін істері басқармасынан компания логотипінде діни құндылықтарды қорлаудың бар-жоғына қатысты жазбаша қорытынды жазып беруін сұрағанын жеткізді.
Түркияның Дін істері жөніндегі Жоғарғы кеңесінің төрағасы Экрем Келеш қол қойған жауап хатында былай делінген: «Компанияңыздың логотипін кері жазу мұқият тексерілгенімен, оны араб өрме жазуымен байланыстыру мүмкін болмады. Сондықтан логотипті кері жазудың мағынасы жоқ». Демек, «Coca-Cola» логотипін кері оқу ештеңені білдірмейтінін растады.
«Coca-Cola» атауын 1886 жылы Фрэнк Мэйсон Робинсон ойлап тапқан. Сауда маркасының логотипін де бірегей қаріппен өзі жасаған. Ф.Робинсон «Екі С жарнамада жақсы көрінеді» деп ойлаған. Тақырыптың жазылуында басқа мағына болмаған.
Демек, танымал сусындардың атауларын «түсіндіру» туралы ақпараттар – жалған.
Талғат Нұрханов
Келесі мақала