Осындай ұрымтал сәтте дәурені жүргендердің бірі еңбегімен көп көзіне  түсіп, маңдай терімен жетістікке жеткен жолдарын өз аудиториясымен бөлісуде. Ары басым қазақ қыздары өз ақылына жүгініп іс қылса, тағы бірі ілім-білім іздеп, «жақсыны көрсем, қажеттіні игерсем, білмегенді білсем» деген ниетпен көздеген мақсатына жетуде. Сөйтіп, әркім өз хал-қадірінше атақты болудың амалын жасауда. Олардың ішінде өрімдей қыздардың көз тоймас табиғи көркіне «көрімдік» сұрап, ғаламтордан нәпақа табуды кәсіп етіп жүргені де баршылық. Ал ең сорақысы, арсыздыққа салынып, ақылынан адасып, ессіздікпен ентіге еліктеп, ебедейсіз қылық танытатындар да аз емес. Олардың ерсі қылығы өздеріне ғана емес, барша қоғамға қауіпті.

Несімен қауіпті дерсіз? Себебі ғаламтордың есігі кімге болсын айқара ашық. Ебін тапса, желіге еңбектеген баладан еңкейген кәріге дейін емін-еркін кіріп шығуына, кімнің немен айналысқанын бақылауына, қажет десе пікір білдіріп, қолдау көрсетуіне, желі арқылы аралас-құралас болуына мүмкіндігі мол. Олардың көбісі өзге елдің тілін білмегендіктен ана тілінде контент қарайтыны анық. Ал қаныпезерлердің қылығы көзге шыққан сүйелдей бадырайып тұрады.

Ел ертеңі деп үміт артып отырған балдырғандардың көзін ашып көргені бейәдеп қылық, естігені былапыт сөз болса, таным көкжиегі бұлыңғырланып, ертеңі күмәнді болмасына кім кепіл?! Ғаламтор – әлемнің айнасы. Бұрын бабаларымыздың бұрымынан иіскетпей, білегінен өзгеге ұстатпай өсірген қаракөздері бүгінде бөксесін бұлтыңдатып, жалаңаш бейнелерін жарнамалап жүр.

Ерекше көзге түскендердің ішінде Айжан Байзақова алғашқылардың бірі болып көш бастаған болатын. Оның әкесі тараздық болса, анасы шымкенттік. Алты жасынан бері спортпен шұғылданған қыз спорт шеберлігінен үміткер, таэквондодан қара белбеу иегері. Актриса ретінде бірнеше фильмде бақ та сынап үлгерді. Кейін бет-әлпетіне ота жасап, омырауын үлкейтіп, ажарлана түсті. Кескін-келбетін келістіріп алған бойжеткен енді қазақ қыздарының намысын аяққа таптайтын арсыздыққа жол берді. Ол ащы суды жақсы көретінін жасырмады. Жігіттерді желіктірер бейәдеп қылық танытып, онысын да ғаламторда жариялайды.

Мейрамханаларда шешініп билеп, ішімдікті насихаттаған ол тәртіп сақшыларына бірнеше рет ұсталып, үш күндік темір торға тоғытылып, айыппұл да арқалаған болатын. Оң босағада отырып бала да тапты. Айжанның ата-анасы, бауырлары бар. Алайда олар қыздың мұндай қылығына көндіккен. Десек те Айжан бүгінде есін жиып, етек-жеңін жинап, тұрмысқа шықты. Жуырда басына жаулық жамылып, мешітке барғанын да әлеуметтік желіге жүктеп, көпшіліктің сүйіспеншілігіне бөленді. Кейін Айжанның орнын басып, қоғамда Шырын Нарчаева есімді бойжеткен пайда болды. Тәнін жалаңаштап тұрып басына сәукеле киген ол желіні «жарды». Тараздық қыздың бұл қылығы бүкіл бір ұлттың ар-намысын таптады. Бірақ «әй» дейтін әже, «қой» дейтін қожасы жоқ» ол туған анасының өз қылығына қарсы еместігін айтып ақталды.

Шынашақтай ғана жас қызын  желпілдетіп жіберген  анасы ол уақытта базарда сауда жасап жүрген екен. Анасы өз ортасында, расында, қызының қылығына араласпайтынын, ол не істесе де өз еркі екенін айтатын көрінеді. Бетінен қақпай өсірген бойжеткеннің де бүгінде іліп алар қылығы жоқ. Бұл қыз да әлі күнге желіде желдей есіп, жеңілтектігінен арылған жоқ. Қайта күннен-күнге қаралымын көбейту үшін түрлі «трюктар» ойлап табудың соңында жүр.

Ал бұрынырақ «Қара қатын», «Қолтықшаш», бүгінде «Ұлы дала қатыны» аккаунтымен атағы шыққан бейпілауыз бойжеткен тіпті қазақша контенттің арасында топ жаруда. Себебі Айжан мен Шырын орыс тілді болса, «Ұлы дала қатыны» болып танылған келіншек қазақи ортада тәрбиеленген. Ол бүгінде ақыл-есі кембағал жандарды сомдап жүргендей өмір сүреді.

Бірде даладағы дәретханада отырғанын түсіріп желіге жүктесе, енді бірде жарасымсыз би билеп әлек. Ал ең сорақысы, түрлі еркектің атын атап айқайлауы есерсоқтың қылығын еске түсіреді. Онысымен қоймай, осындай бейнежазбасы үшін жұрттан ақы сұрайды. Ең қызығы, мұндай қыздар өздерінің ел ішінде сүйкімі жоқ екенін біледі. Сөйтіп, «халық үшін арнайы кешірім сұрап, бейнежазба түсірдік» деп жарияға жар салады. Бірақ басында ағыл-тегіл жылап, жұрттан кешірім сұрап бастаған бейнажазбаның соңы ортаңғы саусағын көрсетіп, қарқ-қарқ күлген кекесінді кейіпте аяқталады.

Бұл үш жеңілтек қыз да Әулиеата өңірінің тумалары. Ер-азаматтарды былай қойғанда, қазақтың қаракөз қыздарының осылай бетімен кеткені жанға бататыны рас. Қазақ қоғамы үшін мұндай арсыздар өте қауіпті. Бір қолымен бесікті, екінші қолымен әлемді тербетер нәзікжандыларды «нәзік жындыға» айналдырмай, тоқтатуға не кедергі? Ол үшін қандай да бір алқабилер отырысы немесе асқан ақыл қажет емес шығар? Қазақша контент іздеп, ғаламторды тінте қалсаң атып шығатын шырақтарға тосқауылды қалай қойса болады? Жөн-жосықсыз, бетімен кеткендердің бетін қалай қайтарамыз? «Түйені жел шайқаса, ешкіні көктен ізде» деген сөз бар. Ақылының таяздығынан желіні шайқап жүрген қыздардың беті қашан бері қарайды? Осы мәселені кеш те болса бүгін қолға алмасақ, ертең өкініп қалып жүрмейік. Негізінде қазақ «Қызға қырық үйден тыйым, қала берді күңнен тыйым» деп текке айтпаған. Қазақтың мақалы бойынша оларға тоқтам салуға ел-жұрттың әлі келмей жатса, оларды жазалайтын заң қабылдау керек, басқа амал жоқ.

Құралай СЕЙСЕНБЕКҚЫЗЫ