Тараздық Бағлан Харбинде білім алып жүр
«Ғылым таппай мақтанба, Өнер таппай баптанба» деген ұлы Абайдың осы бір дана ұлағаты қай заманда да, кім-кімге де міндетті өмірлік қағида екені анық. Сондай-ақ Абай «Біз ғылымды сатып мал іздемек емеспіз», – деп тұжырымдап, керісінше, ел дәулетті болуы үшін ғылымды игеру керектігіне назар аударды. Бұл тұжырымдар қазір де аса өзекті.
Иә, ғылым – ұлт дамуының тірегі. Сондықтан да елімізде соңғы жылдары ғылым саласын дамытуға қатысты нақты іс-шаралар қолға алынды. Әсіресе жас ғалымдарды қолдауға ерекше көңіл бөліне бастағаны қуантады. Нәтижесінде ғылым жолына бет бұрған жастардың да қатары артып келеді. Сондай дарыны мен қарымы келіскен жас ғалымның бірі – Бағлан Нәмет.
Жаңалыққа жаны құмар Бағлан Нұрланқызы 25 жаста. Тараз қаласындағы Сағадат Нұрмағанбетов атындағы №10 орта мектепте білім алып, «Алтын белгімен» тәмамдаған. Мектеп бітірген соң Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетіне ветеринария мамандығы бойынша оқуға түседі.
Бағланның студенттік жылдары табысқа толы болған екен. Айталық, 2021-2022 жылдары Данияда жүзеге асқан «Бикстер» халықаралық жобасына қатысып, шетелдік тәжірибемен танысу мүмкіндігіне ие болды. Ғылыми бағыттағы ізденістері де назардан тыс қалған жоқ. «Алаштың ақ жолы» жобасының лауреаты, сондай-ақ әл-Фараби оқуларының жүлдегері атанды. Бұған қоса, жиырма үшінші халықаралық ветеринариялық форумда жүлдеге ие болуы да Бағланды ынталандыра түседі. Сонымен қатар кейіпкеріміз «Зиялы қазақ» дебат клубының белсенді мүшесі болып, халықаралық турнирлерде топ жарған. Линкольн-Дуглас форматы бойынша бетта-лиганың чемпионы атануының өзі үлкен жетістік. Бұдан бөлек, университеттің домбыра ансамблінің мүшесі ретінде өнерден де құр алақан емес екенін дәлелдеген.
Кейіпкеріміз 4-курс оқып жүрген шағында біраз уақыт Даниядағы «Ronhave Aps» фермасында интерн болып жұмыс істеген. Жерлесімізге әсіресе таң сәрісімен ауырған сиырларға тексеріс жасап, селекция жүргізу ерекше ұнайтын. Тәжірибе барысында жергілікті ветеринарлардан қолдан ұрықтандыру техникасын үйреніп алады. Төртінші курс студенті үшін мұндай халықаралық тәжірибе үлкен жетістік болатын.
Қазақстанға оралған соң «Талисман» ветеринариялық клиникасына кезекші дәрігер болып жұмысқа орналасады. Бүгінде Бағлан клиниканың жануарларды тәулік бойы қабылдайтын бөлімінде жұмыс істеген күндерін сағына еске алады. Клиникада еңбек ете жүріп, күнде әртүрлі қызық әрі күрделі жағдайлар, ауыр халдегі жануарлар, ұзаққа созылатын реанимацияларды бастан өткеріп, үлкен тәжірибе жинайды.
Университетті үздіктер қатарында аяқтаған Бағлан академиялық жолын жалғастыруды жөн санайды. Сол үшін қайта терапияға ауысуға тура келеді. Әрі кезекші дәрігер болып, қызметіне оралады. Ғылыми жолын жалғастыруды таңдаған ол Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінің «Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша магистратураға түседі. Бағыты да, саласы да өзгерген жоқ, бұрынғысынша биологиялық қауіпсіздік бойынша білімін тереңдетті. Алайда магистратура кезеңі оның кәсіби жолында бетбұрыс болды деуге болады. Дәл осы кезеңде ол ғылыми ортаға белсене кірісіп, зертханалық жұмыстарға көбірек көңіл бөлді. Ғылымға ден қоюы оның болашақ кәсіби бағытын айқындап, өзіне ең жақын саланы – вакцинологияны табуға жол ашты.
Талапты өреннің магистратурадағы жетекшісі – Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті жанындағы Халықаралық вакцинология орталығының директоры, профессор Қайсар Табынов болған екен. Ол әлемде алғаш рет ірі қара малда кездесетін сарып жұқпалы ауруына қарсы екпені әзірлеген елге есімі кеңінен танымал ғалым. Осындай тәжірибелі ұстаздың тәлімін көрген Балғын магистратураның 2-курсында Эрасмус+ жобасының степендиаты атанып, Эстония жаратылыстану ғылымдары университетінде оқуға мүмкіндік алады. Бұл елде жүріп «сен тұр, мен атайын» деген профессорлардың дәрісіне қанықты, өзін жетілдірді.
Қазіргі сәтте Бағлан Харбин ветеринариялық зерттеу институтында «Профилактикалық ветеринарлық медицина» бағыты бойынша докторантурада білімін жалғастыруда. Жас зерттеуші Қытай ауылшаруашылығы ғылымдары академиясының (CAAS) құрамындағы Харбин ветеринариялық зерттеу институтына PhD бағдарламасына толық грант негізінде қабылданды. Өзі білім алып жүрген университеттің «Жылқылардың жұқпалы ауруларының референттік зертханасында» кіші ғылыми қызметкер лауазымында жетекшісі Ванг Сиаодзюнның бағыттауымен ғылыми зерттеулерін жалғастыруда. Оның PhD докторантура аясындағы ғылыми зерттеулері жылқының жұқпалы вирустық ауруларының диагностикасы және диагностикалық, вакцина құралдарын әзірлеу бағыттарын қамтиды.
Бағлан Нұрланқызы докторонтурадан кейін «Нақты осыны жасап тастаймын» деп өз-өзіне уәде етуге әлі ерте екенін айтады. Алдағысын уақыт көрсетеді. Десе де алған білімінің адамзатқа пайдалы болғанын қалайды. Жасаған ғылыми жобаларын да өндірісте қолдануға енгізгісі келеді. Ең бастысы Қазақстанның ғылыми әлеуетін көтеруді армандайды.
Ақтоты ЖАҢАБАЙ