«Digital Bridge 2025» IT-форумы – идеялар тоғысы
Астанада 2-4 қазан күндері халықаралық «Digital Bridge 2025» IT-форумы «Generative Nation» тақырыбымен өтті. Бұл форум – Қазақстанның жасанды интеллект пен озық технологияларға негізделген білім қоғамын қалыптастыруға бағытталған стратегиялық бағытының айқын көрінісі. «Digital Bridge» алаңы бүгінгі таңда жай ғана пікір алмасу орны емес, елдің цифрлық экономикадағы жаңа болашағын қалыптастыру жолында технологиялық көшбасшыларды, кәсіпкерлерді және мемлекеттік институттарды біріктіретін маңызды платформаға айналды.
Форумда әлемдік IT сарапшылар, технологиялық алып компаниялардың өкілдері, табысты өнімдер мен стартаптардың негізін қалаушылар, жаһандық инвесторлар мен жоғары технология саласының көшбасшылары бас қосты. Биылғы іс-шараға 30-дан астам елден 30 000-нан аса қатысушы, 100-ден астам инвестор мен бизнес-періште және 400-ден аса спикер жиналды. Форум дәстүрлі түрде Астанадағы «EXPO» халықаралық көрме орталығында өтті. Айта кету керек, биыл алғаш рет форумға қатысуға ниеттілер үшін билет сату жүйесі іске қосылды.
Digital Bridge 2025 форумының пленарлық отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев сөз сөйлеп, форумға қатысушы барша меймандарға алғысын білдірді. Сонымен қатар форумға Мажарстан Президенті Тамаш Шуйок пен high-tech индустриясының танымал өкілдері де арнайы қатысты. Мемлекет басшысы өз сөзінде Мажарстан Президентінің форум жұмысына қатысуы цифрлық технологиялар саласындағы халықаралық әріптестікті нығайта түсетініне сенім білдірді.
Мемлекет басшысы отыз жылдан аса уақыт бұрын Қазақстан бейбітшілік пен қауіпсіздік жолын таңдап, ядролық қарудан өз еркімен бас тартқанын айта келе, бүгінде еліміз жасанды интеллект бейбіт мақсатта ғана қолданылуға тиіс деп батыл түрде мәлімдейтінін, оның әскери салада, кибершабуылдарға және халықаралық тұрақтылыққа қатер төндіретін жобаларда пайдаланылуына жол беруге болмайтынына тоқталды.
Мемлекет басшысы өз сөзінде еліміздің цифрлық трансформацияны жүзеге асыруда нақты мақсаттар қойып отырғанын жеткізді. Жасанды интеллектті бейбіт мақсатта ғана қолдануға шақырған Қазақстан халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға және цифрлық қауіпсіздік қағидаларын орнықтыруға бейілді екенін көрсетті. Digital Bridge форумы осы орайда Қазақстанның жаһандық цифрлық болашақтағы рөлін нақтылай түсіп, елімізді Еуразия кеңістігіндегі негізгі цифрлық хаб ретінде айқындайды.
«Digital Bridge 2025» форумында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев цифрландырудың ел дамуы үшін шешуші фактор екенін мәлімдеп, Қазақстанды үш жыл ішінде толық цифрлық басқару форматына көшіру міндетін қойды. Оның айтуынша, бұл – Қазақстанның келешегін айқындайтын стратегиялық таңдау. Президент осы мақсатта Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі құрылғанын айтты. Жаңа ведомство цифрландырудың және тұрмыстың барлық саласына жасанды интеллектіні енгізудің басты локомотиві болмақ.
Президент атап өткендей, жасанды интеллект сынды қуатты құралды пайдалану тек пайда мен тиімділік әкеліп қана қоймай, белгілі бір сын-қатерлермен де қатар жүреді. Сондықтан бұл саланы дамытумен қатар, тиісті құқықтық база мен этикалық шектеулерді қалыптастыру да – аса өзекті міндет. Қасым-Жомарт Тоқаев осы бағытта атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталып, олардың жалғаса беретінін тілге тиек етті. Әсіресе, цифрландыру саласын кешенді түрде реттейтін маңызды құжат – Цифрлық кодексті жедел әрі сапалы әзірлеу қажеттігіне назар аударды.
Мемлекет басшысы мемлекеттік қызметтерді цифрлық форматта ұсынудың маңыздылығына да ерекше тоқталды. Ендігі жерде әрбір жаңа мемлекеттік қызмет ең алдымен цифрлық нұсқада жасақталуы тиіс. Бұрын ұсынылған мәліметтерді қайта сұрату тәжірибесі жойылуы қажет. Сонымен бірге азаматтар мен мемлекет арасындағы барлық өзара әрекетке қатысты нормативтік актілер қабылданбас бұрын цифрлық сараптамадан өтуі тиіс. Бұл азаматтар мен кәсіпкерлерді артық бюрократиядан арылтып, мемлекеттік құрылымдарға деген сенімді күшейтеді.
Президенттің айтуынша, бұл бастамалардың барлығы Қазақстанның цифрлық саясатының ұзақмерзімді әрі жүйелі бағытын көрсетеді. Ақылды технологиялар үлкен деректерді талдау арқылы әлеуметтік сала мен экономиканың негізгі көрсеткіштеріне терең әсер ете алады. Мұндай мүмкіндіктер стратегиялық жоспарлау сапасын арттырып, азаматтардың өмір сүру деңгейін жақсартуға, жалпы экономикалық өсімді жеделдетуге жол ашады. Алайда бұл процестердің тиімділігі қоғамның қатысуы мен түсінігін қажет етеді. Президент халықтың несие беру алгоритмдерінен бастап, мемлекеттік қызмет көрсету тетіктеріне дейінгі жүйелердің қалай жұмыс істейтінін білуі және түсінуі тиіс екеніне тоқталды.
Мемлекет басшысы жасанды интеллектіні экономиканың барлық саласына кеңінен енгізу үшін заңнаманы соған сай бейімдеудің қажеттігін атап өтті. Сонымен қатар, Қасым-Жомарт Тоқаев форумның атауы мен бағытына қатысты маңызды ұсыныс айтты. Президенттің пікірінше, адамзат келешегінің жасанды интеллектпен тікелей байланысты болуына орай, форум атауы да заман талабына сай жаңартылуы тиіс.
Мемлекет басшысы өз сөзінде жасанды интеллект адамзат өркениетінің негіздерін қайта қарауға мәжбүрлеп отырғанын атап өтті. Сондықтан жаңа дәуірге бейімделу үшін тек инженерлік-техникалық кадрлар ғана емес, сонымен қатар технологияның мәнін терең ұғына алатын гуманитарлық сала өкілдері де қажет екенін баса айтты.
Президент форум жұмысының маңыздылығына тоқтала отырып, жиын барысында көптеген тың ойлар мен нақты ұсыныстар айтылатынына сенім білдірді. Оның айтуынша, бұл форум тек кәсіби диалогтың алаңы ғана емес, сондай-ақ жаңа идеялар мен ынтымақтастық үшін тиімді бастама болмақ.
Сондай-ақ Мемлекет басшысы «Digital Bridge 2025» халықаралық форумы аясында өткен «AI SANA» Generative Nation байқауының жеңімпаздарын марапаттады. Жүлдегерлер мектеп оқушыларының жобалары, студент бастамалары, стартаптар мен ғылыми әзірлемелер сынды төрт аталым бойынша анықталды. Бұл байқау – Қазақстанда жасанды интеллектке негізделген ойлаудың жаңа дәуірін бастауға бағытталған қадамдардың бірі.
Пленарлық отырыста Мажарстан Президенті Тамаш Шуйок Қазақстанның Орталық Азиядағы инновациялық хабқа айналып келе жатқанын айтты.
Ал Telegram басшысы Павел Дуров форумда Қазақстанда жасанды интеллект зертханасын іске қосқанын мәлімдеді.
Sinovation Ventures басшысы, 45 жылдан астам тәжірибесі бар сарапшы Ли Кай Фу жасанды интеллектінің ел дамуына әсері туралы айтты.
Google сарапшысы, Стэнфорд университетінің ғылыми қызметкері Питер Норвиг ЖИ-дің білім саласындағы әлеуетіне тоқталды.
G42 International басшысы Мансур Әл Мансури жасанды интеллектінің стратегиялық маңызын атап өтті.
Стэнфорд профессоры Илья Стребулаев венчурлік капиталдың рөліне тоқталды.
«Digital Bridge» форумы тек технологияны таныстырумен шектелмей, елдер арасындағы стратегиялық серіктестікке жол ашып, Қазақстанның әлемдік технологиялық картаның маңызды нүктесіне айналып келе жатқанын көрсетті.
Айжан ӨЗБЕКОВА