Конституция— мемлекеттік және құқықтық жүйенің негізі

Конституцияның қабылдануы

ҚР Конституциясы 1995 жылдың 30 тамызында бүкілхалықтық референдум арқылы қабылданды. Бұл күн қазіргі таңда мемлекеттік мереке ретінде атап өтіледі — Конституция күні. Аталған құжат еліміздің демократиялық даму жолына түскенін айғақтап, жаңа құқықтық нормалар мен басқару жүйесін бекітті.

Мемлекеттік жүйенің негізі
Конституция Қазақстанды тәуелсіз, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде сипаттайды. Онда мемлекеттік биліктің үш тармаққа — заң шығарушы (Парламент), атқарушы (Үкімет) және сот билігіне бөліну қағидаты нақты көрсетілген. Бұл билік тармақтарының бір-бірінен тәуелсіз қызмет етуі демократиялық басқарудың негізі болып табылады.

Құқықтық жүйенің тірегі

ҚР Конституциясы — барлық заңдар мен құқықтық актілердің қайнар көзі. Ол елдегі заңнаманың үстемдігін қамтамасыз етіп, барлық мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғаларға міндетті. Конституцияда адам құқықтары мен бостандықтары ең жоғары құндылық ретінде танылған. Онда әр азаматтың өмір сүруге, білім алуға, еңбек етуге, ар-ождан бостандығына, жеке меншікке құқығы бар екені көрсетілген.

Азаматтар мен мемлекеттің арақатынасы

Конституция мемлекет пен азамат арасындағы қатынасты реттейді. Мемлекет өз азаматтарына құқықтар мен еркіндіктер берсе, азаматтар Конституцияны, заңдарды сақтап, мемлекет алдындағы борышын өтеуге міндетті. Бұл екіжақты байланыс құқықтық мәдениеттің қалыптасуына негіз болады.

Қазақстан Республикасының Конституциясы — еліміздің тұтастығы мен тұрақтылығының кепілі. Ол тек заңдар жинағы ғана емес, сонымен қатар ұлттың еркін өмір сүруге, дамуға және өркендеуге деген ұмтылысын білдіретін рухани әрі құқықтық құжат. Әрбір қазақстандық осы құжатты құрметтеп, оның нормаларын сақтауға тиіс. Конституцияны білу — өз құқығыңды қорғаудың алғашқы қадамы.

Данияр Дуанбеков,
Тараз қаласының әкімшілік

құқық бұзушылықтар жөніндегі

мамандандырылған сотының судьясы