«Копилкаға» қаржы жинау тиімді ме?

Алғашқы қоржыншалар Ежелгі Мысырда шамамен біздің заманымызға дейінгі 2600 жылдары пайда болған. Олар сазбалшықтан жасалып, шошқа немесе арыстан сияқты жануарлар пішінінде жасалған. Алайда нақты авторы немесе ойлап шығарушысы әлі күнге дейін айтылған емес. Орта ғасырларда қоржыншалар Еуропада кеңінен таралған. Олар тек жинақтау құралы ғана емес, сонымен қатар отбасының берекесі мен байлығының символы ретінде де қарастырылған.

Ал XIX ғасырда алғашқы механикалық қоржыншалар пайда болды. Олар ақшаны жинауға және жинақталған соманы есептеуге арналған арнайы механизммен жабдықталған еді. Бұл адамдарға қанша ақша жинағанын бақылауға және қандай соманы жинау керектігін түсінуге көмектесті. Бүгінгі таңда елімізде бұл бұйымды қолданушылар сиреп барады. Осы мәселе аясында облыс тұрғандарымен тілдесіп, сауал жолдап көрдік. Мәселен студент Анар Советова мұндай ақша жинау түрі қазір қалып кеткенімен бала күнінде бұл ойыншық түріне қатты қызыққанын айтып өтті.

Балаларға арналған қоржыншалар түрлі пішіндер мен бейнелерде шығарылады. Әдетте олар ашық түстерде жасалып, жануарлардың, мультфильм кейіпкерлерінің немесе ертегі кейіпкерлерінің бейнесімен безендіріледі. Қоржыншалар әртүрлі материалдардан – пластик, металл, керамикадан жасалып, тиын салуға арналған тесікпен және ішіндегі жинаққа қол жеткізу жолымен жабдықталады. Ал бүгінгі таңда банктік жүйе дамығаннан кейін, қоржыншалар ақша жинаудың негізгі әдісі болудан қалды. Банктер қаржыны сақтауға және басқаруға ыңғайлы әртүрлі шоттар мен қызметтер ұсынды.

Баламен ақша жинаудың маңыздылығы жайлы сөйлесіп, жинау мақсатын және қажетті соманы анықтауға көмектесу керек. Алғашында бала қарапайым нәрсеге, арзан ойыншыққа немесе киноға баруға ақша жинауы мүмкін. Осыдан кейін ол қоржыншаға ақша сала отырып, бір сәттік қалауын кейінге қалдырып, шыдамдылықты, алдағы әрекеттерін жоспарлауды, тәртіптілік пен өзін-өзі бақылауды үйренеді. Ол мақсатына біртіндеп жетуді меңгереді. Ақша жинау процесінің өзі балаға тәуелсіздік пен өз бетінше шешім қабылдау сезімін береді, себебі ол жинаған ақшасын өзі қалай жұмсауды таңдай алады. Ең бастысы – бұл ысырапшылдықтың алдын алуға және қарызға батпауға үйретеді. Ересек адамдар үшін де дәл солай. Қаржылық сауаттылығы төмен деңгейде болса қортықпаға ақша жинап бастауы керек. Яғни артық шығынды азайтуы тиіс.

Ал арнайы мерзімге жетіп, ішіндегі ақшаға өзіне қажетті дүниелерге қол жеткізсе ақша жинау әдісін толық меңгеруіне себепші болады. «Дәстүрдің озығы бар, тозығы бар» дегендей мұндай бұйымды қолдану да өз көмегін тигізеді.

Аян ШАДЫБЕКОВ,
М.Х.Дулати атындағы
Тараз университетінің
3 курс студенті.