Қолбасшы Қойгелді ескерткіші қараусыз қалды
Тараз қаласының дәл орталығында, анығы, Төле би және Қолбасшы Қойгелді көшелерінің қиылысында жоңғар басқыншыларына қарсы азаттық күрестің көрнекті өкілі, қолбасшы Қойгелді батырдың ескерткіші орналасқан. Алайда ескерткіш орналасқан аумақ қазіргі таңда мүлдем қараусыз қалған. Кешқұрым уақытта бұл жер маскүнемдердің бас қосатын тұрағына айналса, кей кездері өткен-кеткендер өздерінің қажеттіліктерін де осында өтейді.
Шаһар тұрғындары да бұл жағдайға алаңдаулы. Тараз қаласының тұрғыны, тарих ғылымдарының кандидаты Тоқболат Сейілхан мәселеге қатысты пікірін білдірді.
Тағы бір тараздық тұрғын Гүлжан Жаңабаева болса, аллеяның ретке келтіріліп, батырдың ерліктері жазылған тақтайшалар орнатылса деген тілегін білдірді. Оның пікірінше, тарихи нысанның қолжетімді ақпаратпен жабдықталуы жастарға өнеге болар еді.
Тұрғындардың пікірінше, ескерткіш маңын тазалау, жарықтандыру, көгалдандыру және қолбасшының өмірі мен ерлігі жайлы мәліметтер орнату – маңызды міндет. Мұндай қадамдар қала тұрғындарының тарихи-мәдени мұраларға құрметін арттырып қана қоймай, Тараздың тарихи орындарына деген қызығушылықты арттыра түсер еді.
Сондай-ақ ол ескерткіш маңын ретке келтіріп, жаңғырту үшін эскизін де дайындап жатыр екен. Н. Бекбердиевтің айтуынша, бұл эскиз ескерткіш айналасын көркейтіп, батырдың ерлігін ұлықтайтын көркем аймаққа айналдыруды көздейді.
Айта кетерлігі, қолбасшыға арналған еңселі ескерткіш осыдан жиырма алты жыл бұрын, яғни 1998 жылы ерекше сән-салтанатпен ашылған еді. Қаланың көркін арттырған бұл монументті орнатуға және оны салтанатты түрде ашуға қомақты қаражат бөлінді. Алайда мерекелік шара аяқталған соң ескерткішке де тиісті назар аударылмады.
Ескерткіштің не себепті қараусыз қалғаны туралы сауалымызға тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау және қалпына келтіру дирекциясының директоры, тарихшы Қуаныш Дәурембеков жауап берді.
Осы орайда қаланың тазалығына жауапты «Жасыл ел-Тараз» серіктестігіне де қайырылдық. Мекеме өкілі Айдын Бейсеков ескерткіш маңын тазалау үшін арнайы жұмысшы топтың жіберілгенін, әрі қарай да бақылау жұмыстары жүргізілетінін жеткізді.
Батырдың 325 жылдығы қарсаңында ескірген ескерткішті де, аллеяны да қайта қалпына келтіріп, қолбасшының ерлігін дәріптейтін мәдени іс-шаралар ұйымдастырылса, арнайы көрмелер ашылып, батырлық рухты насихаттайтын жиындар өткізілсе, бұл рухани мұраны қастерлеудің маңызды қадамы болар еді. Мектептерде ашық сабақтар өтіп, ғылыми-әдістемелік конференциялар ұйымдастырылса, жастарға өнеге, ұлтқа ұлағат болары сөзсіз.
Айжан ӨЗБЕКОВА