Атом электр стансасы салынуы керек, бірақ...
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Парламент палаталарының бірлескен отырысында халыққа арнаған Жолдауын жариялады. «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» деп аталатын биылғы Жолдау 9 бағыттан тұрады.
Басты құжаттың төртінші бағытында атом энергетикасын дамытуға мән беріліп, 6 қазанда атом электр стансасын салу мәселесіне қатысты жалпыұлттық референдум өтетіні айтылды. Бұл биліктің халықтың пікірімен санасатынын көрсетеді. Референдум нәтижесі бойынша халық АЭС салуды қолдайды деп есептеймін.Жалпы қарапайым халық АЭС емес, одан да басқа күйбең тірліктің соңында жүр. Таңертеңнен қара кешке дейін тіршілік қамын күйттеген қай тұрғынды АЭС тақырыбы қызықтырады? Ал АЭС салу Үкіметке керек. Сондықтан да Үкімет осы тақырыпты қозғап, ел талқысына шығарып отыр.Егер шынайылық, тазалық, адалдық салтанат құрып, сырттан алған миллиардтаған АҚШ доллары желге ұшпай, қаржы «көз қысты, бармақ басты» әрекетпен біреудің қалтасына түсіп кетпей, орнымен жұмсалатын болса, ел игілігін көретін бір атом электр стансасы бізге керек.Ел ішінде «АЭС салынғаннан кейін электр энергиясының бағасы қымбаттауы мүмкін» деген пікір бар. Себебі соншама қаржы жұмсалғаннан кейін шығыны өтелуі керек. Жағдай осылай өрбіп, электр қуатының құны қымбаттайтын болса, халық АЭС салуды қолдамайды.
АЭС-тің пайдасы болмаса, халыққа қызмет етпесе, ел игілігін көрмесе, әрине, көпшілік бұдан бас тартады. Мәселенің екіұшты болуының сыры да осы.Мен АЭС тақырыбына қатысты халықтың пікірін үшке бөлер едім.Біріншісі – АЭС-тен ешқандай хабары, оған қатысты өзіндік пікірі жоқ азаматтар. Бұл азаматтардың ой-санасы, көзқарасы тұрмыстық деңгейде қалып қойған. Сондықтан аталған азаматтар «Қазақстанда АЭС салынуы керек пе, жоқ па?» деген мәселеге бас ауыртпайды.Екіншісі – көзі ашық азаматтар. Бұл топқа АЭС-тің пайдалы екенін, нәтижесін әртүрлі ақпарат көздерінен, ғаламтордан оқып-білгендер жатады. Олар АЭС салуды қолдайды.Үшіншісі – АЭС-тің пайдасын жақсы білетіндер. Бірақ бұл азаматтар көзі ашық болғандықтан атам электр стансасының ешқандай жемқорлықсыз әділетті жолмен салынатынына күмәнмен қарайды. Ал жемқорлық араласқан кез келген істің кері кететіні белгілі.
Халықтың өз қаражатынан жиналған түсімнен бөлек, бюджеттен 3,3 триллион теңге қаржы бөлінген. Осының нәтижесін әлі халық көрмей отырғаны Президентті де қынжылтуда.Жолдау – мемлекеттің стратегиялық жоспары. Халық Жолдауды қордаланған мәселелердің шешуші жолы ретінде күтіп, көп нәрсеге үмітпен қарайды. Олай болса, бүгінгі Жолдауда қарастырылған әр саланың мәселесі мен оны шешу жолдарына бағытталған тапсырмалар Үкімет пен жергілікті атқарушы органдар тарапынан орындалып, халықтың әл-ауқаты мен жағдайы жақсарады деп ойлаймын.
Бақыт ӘЛМҰРАТОВ,
М.Х.Дулати атындағы Тараз университетінің
«Педагогикалық психология»
кафедрасының
аға оқытушысы