ЦИФРЛЫҚ ЖУРНАЛИСТИКАНЫҢ БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ

Мысал ретінде қарастырайық, осындай цифрлық журналистикада болып жатқан өзгерістер осыдан бірнеше жыл бұрынғы нәтижелерді өзгерте алды ма? Бұған «ия» деп келісуден басқа жауап жоқ. Себебі елімізде соңғы жылдарда пайда болған мамандықтың мұндай тың түрі саланың зерттелуіне де жаңаша серпін берді. Цифрлық журналистика – буыны енді ғана қаланған, болашақтың кәсібі. Мұнда хат алмасудың негізгі көзі – интернет. Оның екі негізгі қасиеті бар: интеллект және мұқият тасымалданатын ақпарат. Бұл құрылғы интерактивті медиа мазмұны арқылы деректерді берудің жаңа құрылымдары мен әдістерін, соның ішінде бейнені, дизайнды және коммуникацияны қамтитын пішіндерді жасау арқылы телекоммуникацияны кеңейтті. Бір жағынан цифрлық журналистика тікелей интернетке тәуелді болып қызмет атқарғандықтан, БАҚ өкілдерінің қызметін жеңілдете түсетіні анық. Яғни мұндағы кейбір жұмыстарды боттар орындай алады. Цифрландыру үдерісі журналистиканың даму динамикасын және тілшілердің жұмысын айтарлықтай өзгертті. Олай болса журналистиканы оқытатын оқу орындары осы өзгерістерден қалыс қалмауы керек. Дәстүрлі медианы цифрландырудың орнына желілік қоғамның мүмкіндіктеріне негізделген журналистиканың жаңа және инновациялық түрлері пайда болады. Цифрлық дәуір басқа көзқарасты талап етеді. Соңғы уақыттағы медиа конвергенция тенденциясы медиа, технология және мобильді коммуникацияның барған сайын тоғысқандығын білдіреді. Біз көп байланыстар мен коммуникациялар жаңа функциялар мен мінез-құлықтарды тудыратын желілік қоғамға көшкен сайын бұл медиа мен журналистиканың болашақтағы цифрлық трансформациясын одан әрі жылдамдатады. Болашақ желілер мобильді және көлденең экранда болатын мақсатты, мекенжайлық және коммерциялық тәжірибелердің үнемі ұлғаюына мүмкіндік береді. Журналистиканың болашағы барған сайын жекелендірілген мазмұнның, интеллектуалды алгоритмдердің және робот журналистердің пайда болуын, «тәжірибеден өткізу» мүмкіндігін көре алады. Интернет пен смартфондардың таралуы 21 ғасырдың басынан бері медиа-ландшафта елеулі өзгерістер әкелді. Жаңалық арналары өздерінің цифрлық қанаттарын толығымен монетизациялауы керек, сонымен қатар олар мәтінді баспасөзде жариялаған контексте импровизациялауы қажет. Қысқасы, газет кірісі цифрлық табыстың өсуінен төмендеді. Қазіргі кезде цифрлы медианың дамығанын газет-журналдардың өзінің электронды нұсқасы шыққанынан, әлеуметтік желілердегі таралған жаңалықтардан, ғаламтордағы ақпарат көздері теледидарда таралатын жаңалықтардан бұрын халықты құлақтандыратынынан байқауға болады. Цифрлық журналистің жұмысы бүгінде өте маңызды. Ол өз миссиясын кәсіби этикамен дамытады, шындықты іздейді, ақпаратты қарама-қарсы қояды. Осылайша ол сапалы және шығармашылық мазмұнды ұсынады. Арнайы жаттығулар мен практикалық тәжірибе арқылы автор өзінің жеке брендін арттырады. Бұл жағынан оның жұмысы басқа мамандардың атқарған жұмыстарынан ерекшеленеді. Ақпаратты оқу үшін сілтемені басқан оқырман мазмұнның оның тақырыбына сәйкес келетініне көз жеткізуі өте маңызды. Алынған деректер студенттің үмітін қанағаттандырмайды. Шындықты әртүрлі көзқараспен айтуға болады. Шығармашылық перспектива мазмұнды ерекше және қызықты етеді. Көптеген медиада басып шығару пішімі бар, бірақ онлайн. Яғни олар цифрлық контент арқылы оқырмандарға жақын. Сондықтан оларда әртүрлі тақырыптарды тарататын арнайы сарапшылар бар. Интернет мамандандырылған журналистер үшін ғана емес, жаңадан бастаушыларға да кәсіби мүмкіндіктер ұсынады. Интернет кеңістігінде жарияланған ақпарат баспаға қарағанда басқа контексте құрылған. Цифрлық газет, журнал немесе блог арқылы хабарланған жаңалықтардың қамтылуы жоғары. Шын мәнінде, әлемнің әртүрлі бөліктерінен келген студенттер бір дереккөзге қол жеткізе алады. Бұл студенттердің өзара әрекеттесуін ынталандыратын пішім, осылайша сілтемені басқа контактілермен бөлісе аласыз немесе түсініктемелерде үлес қоса аласыз. Цифрлық журналистика, керісінше, өзекті мәселелерге қатысты. Ол тексерілген деректер арқылы ақпарат қажет болған кезде студенттер талап ететін жылдамдыққа жауап береді. Қоғам соңғы жаңалықтар мен оқиғалар туралы өзекті ақпаратты талап етеді. Журналдың немесе газеттің жаңа саны қала мен елді мекендердің әртүрлі орындарында орналасқан газет дүкендеріне жеткеннен кейін статикалық форматқа ие болады. Дегенмен газеттің веб-сайты күні бойы жаңартылуы мүмкін. Цифрлық журналистика қазір арнайы профильдерді қажет етеді. Сондықтан қолда бар құралдарды білетіндерді жоғары деңгейде жұмыспен қамтамасыз етеді. Цифрлық журналистика, сондай-ақ онлайн журналистика ретінде белгілі, редакциялық мазмұн онлайн-басылымға қарағанда басып шығарылатын немесе таратылатын журналистиканың заманауи түрі. Цифрлық журналистикада негізгі өнімі, яғни өзекті тақырыптардағы жаңалықтар мен мақалалар жеке немесе мәтінмен, дыбыспен, бейнемен немесе жаңалықтар мен цифрлық медиа-технологиялар сияқты кейбір интерактивті формалармен бірге беріледі. Ақпаратты жинаудың, өңдеудің және берудің цифрлық мобильді технологияларымен жұмыс істеу дағдысы бар. БАҚ үшін мультимедиялық контент жасай алатын, қазіргі таңда сұранысқа ие инновациялық журналистік тәжірибені меңгерген цифрлық медиа саласындағы маманды дайындау қазіргі еңбек нарығы. Цифрлық журналистиканың негізгі қызметтерінің қатарында бейне және аудио хабарларды, әлеуметтік медиа аналитикасын, тергеу және сыни жаңалықтарды талдау дағдыларын әзірлеу және өндіруді атауға болады. Пойнтер институтының мәліметі бойынша, алдағы 10-20 жылда журналистерге бүгінгі журналистер сияқты қызығушылық, жазу шеберлігі және фактілерді ажырата білу қабілеті қажет. Дегенмен олар цифрлық фильм, фото және монтаждау дағдыларына көбірек сүйену керек болады. Сондай-ақ олардың «өз брендін құру» қабілеті де маңызды. Бұл саладағы ең танымал тұлғалар бір мамандықты ұстануға қабілетті болғанымен, басқа журналистер жаңа салаларды зерттеп, жаңа міндеттер көтеруге тырысуы керек. Журналистер белгісіз болашақпен бетпе-бет келгенімен, технология мен адамзатты түсінетін іскер адамдар үшін тартымды оқиғаларды айтуға мүмкіндік әрқашан болады. Олар өздерін қалай атаса да, бұл журналистиканың анықтамасы. Цифрлы журналистика – ғаламтордың дамып, өркендеуінің нәтижесінде пайда болған медиасфераның жас жанры. Заманауи журналистикаға жылдамдық, инфоцентрлік және интерактивтілік тән. Сондықтан бұл формадағы журналистиканың дамуының басты трендтері ретінде виртуалды шындықты, коллективті пікір алмасу мен салааралық байланысты қамтамасыз ететін мамандық түрі сынды қасиеттерін алуға болады. Адам өмірін жарқын жаңалықтармен толықтырып, халық пен үкімет арасындағы дәнекерге айналған цифрлы журналистика тұрақты даму концепциясының қалыптасуын және әлемдік мәдениет мүддесінің сақталуын қамтамасыз етеді. Заман ағымы мен қоғам талабы өзгерсе де,басты мақсаты мен принциптері – объективті әрі шынайы ақпарат жеткізіп, дүниежүзі тарихын жазуға үлес қосатын журналистика саласы әрдайым жаңарып, өркендеп отырады. Сондықтан мультимедиялық журналистика – ақпараттық технологиялар дәуірінің басты символы, гаджеттер әлеміндегі өнертабыстардың үздігі.

Перизат Мизан, үш тілде оқытатын мамандандырылған дарынды балаларға арналған мектептің биылғы түлегі Тараз қаласы